Drewniana konstrukcja koloru zielonego. Na pionowej osi żyrandola ozdobionej sierpowatymi półkolami, zamontowano dwie poziome kondygnacje złożone z siedmiu gwiaździście zamontowanych szprych, połączonych na obwodzie profilowanymi deseczkami, ozdobionymi u dołu drobnymi ząbkami. Z poziomych deseczek łączących ramiona zwisają karminowe i złote frędzle. Na dolnym siedmioboku zamocowano siedem drewnianych karminowych lichtarzy na świece. Górny krąg zdobi siedem siedzących aniołków grających na różnych instrumentach.
Autor rzeźby Jędrzej Wawro (1864 -1937) urodził się w Gorzeniu Dolnym koło Wadowic. Ojciec - bogaty gospodarz, pełniący nawet urząd wójta, stracił majątek, pozostawiając rodzinę w biedzie. Dzieci rozeszły się po świecie w poszukiwaniu pracy.Jędrzej już w dzieciństwie próbował zarabiać, sprzedając rzeźbione świątki i ptaszki na odpustach, w tym podobno także w pobliskiej Kalwarii Zebrzydowskiej. Później podejmował różne próby zarobku w kopalni węgla na Śląsku, u rolnika w Niemczech i w papierni w Wadowicach.
Ten nieudacznik życiowy, analfabeta, został obdarzony talentem rzeźbiarskim, wielką wyobraźnią i umiejętnością opowiadania. Ożeniony z kobietą starszą o 20 lat, ale piśmienną, wkroczył dzięki niej w świat zaludniony przez świętych, o których opowiadały pobożne lektury. Po jej śmierci pojął za żonę siostrę sąsiada, która stała się matką jego dzieci. Z czwórki przeżył jedynie syn – Jan.
Około 1923 roku nadszedł dzień, który wiele zmienił w życiu Wawry. Żona postanowiła sprzedać jego rzeźby w pobliskim dworze. Nabywca – Emil Zegadłowicz, był znanym w okresie międzywojennym poetą i prozaikiem. Zafascynowany osobą rzeźbiarza, napisał znaną „Balladę o Wowrze, powsinodze beskidzkim, świątkarzu, o Bogu prawdziwym i Chrystusie frasobliwym rzeźbiącym patrona Beskidu”. Stworzył legendę gorzeńskiego rzeźbiarza, którą ugruntowała napisana z Edwardem Kozikowskim książka „O Jędrzeju Wowrze snycerzu beskidzkim” (1957 r.), a także artykuł Tadeusza Seweryna w Polskiej Sztuce Ludowej „Żywot i dzieło powsinogi beskidzkiego Jędrzeja Wawry” (1956 r.).
Wśród przyjaciół poety znaleźli się nabywcy prac samouka. Ich wpływ na twórczość rzeźbiarza można dojrzeć w tematyce niektórych prac, licznych ptaszkach i drzewkach, którymi je ozdabiał, a także słynnych drzeworytach, zwanych „piecątkami”. Być może żyrandole powstały także pod wpływem zewnętrznej inspiracji. Wawro wykonał ich kilka, z reguły bogato zdobionych ptakami, aniołami. Dwa znajdują się w zbiorach MEK, jeden posiadał Zegadłowicz, inny znany jest z kolekcji Muzeum w Bochni. Inny żyrandol, znajdujący się obecnie w Muzeum Etnograficznym w Krakowie, wykonał syn – Jędrzeja – Jan.
Żyrandol Wawry jest jednym z licznych obiektów autorstwa tego rzeźbiarza znajdujących się w MEK. Został podarowany do zbiorów w 1932 roku przez profesora Leopolda Węgrzynowicza (1881-1960) ludoznawcę, przedwojennego współpracownika muzeum, członka Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego.
Ten absolwent wydziału matematyczno-fizycznego UJ, słuchacz wykładów z literatury, filozofii i historii sztuki po studiach współpracował z Towarzystwem Uniwersytetów Ludowych w Krakowie. Nauczał przedmiotów ścisłych i geografii w szkołach średnich Galicji Wschodniej i Krakowa. Rozwijał działalność krajoznawczą, redagował pismo Kół Krajoznawczych Młodzieży Szkolnej - Orli Lot, prowadząc też drużyny skautowe, a potem harcerskie. W czasie II wojny światowej brał udział w tajnym nauczaniu. Gdy w latach 50. odrodził się ruch turystyczno-krajoznawczy młodzieży, opracował jego nowe założenia. Muzeum zawdzięcza mu liczne dary w postaci obrazów na szkle, rzeźb, strojów i archiwaliów.
Bibliografia: Emil Zegadłowicz, Ballada o Wowrze, Wadowice 1923
Emil Zegadłowicz i Edward Kozikowski, O Jędrzeju Wowrze snycerzu beskidzkim. Wspomnienia, szkice, wiersze i opowiadania, Warszawa 1957
Tadeusz Seweryn, Żywot i dzieło powsinogi beskidzkiego Jędrzeja Wawry, "Polska Sztuka Ludowa", 1956 nr 3, s. 130-157
Tadeusz Seweryn, Świątkarz powsinoga, Warszawa 1963
Anna Glazik, Świat wierzeń i fantazji w rzeźbie zamknięty. Twórczość Jędrzeja Wowry (1864-1937), Warszawa 2003
Jędrzej Wowro, świątkarz beskidzki, Wadowice 2006
Jędrzej Wawro - drzeworytnik mimo woli (http://www.drzeworyty.pl/wystawy/jedrzej-wawro--drzeworytnik-mimo-woli.html) wystawa na stronie Wirtualnego Muzeum Drzeworytów Ludowych, 2012.
Autor rzeźby Jędrzej Wawro (1864 -1937) urodził się w Gorzeniu Dolnym koło Wadowic. Ojciec - bogaty gospodarz, pełniący nawet urząd wójta, stracił majątek, pozostawiając rodzinę w biedzie. Dzieci rozeszły się po świecie w poszukiwaniu pracy.Jędrzej już w dzieciństwie próbował zarabiać, sprzedając rzeźbione świątki i ptaszki na odpustach, w tym podobno także w pobliskiej Kalwarii Zebrzydowskiej. Później podejmował różne próby zarobku w kopalni węgla na Śląsku, u rolnika w Niemczech i w papierni w Wadowicach.
Ten nieudacznik życiowy, analfabeta, został obdarzony talentem rzeźbiarskim, wielką wyobraźnią i umiejętnością opowiadania. Ożeniony z kobietą starszą o 20 lat, ale piśmienną, wkroczył dzięki niej w świat zaludniony przez świętych, o których opowiadały pobożne lektury. Po jej śmierci pojął za żonę siostrę sąsiada, która stała się matką jego dzieci. Z czwórki przeżył jedynie syn – Jan.
Około 1923 roku nadszedł dzień, który wiele zmienił w życiu Wawry. Żona postanowiła sprzedać jego rzeźby w pobliskim dworze. Nabywca – Emil Zegadłowicz, był znanym w okresie międzywojennym poetą i prozaikiem. Zafascynowany osobą rzeźbiarza, napisał znaną „Balladę o Wowrze, powsinodze beskidzkim, świątkarzu, o Bogu prawdziwym i Chrystusie frasobliwym rzeźbiącym patrona Beskidu”. Stworzył legendę gorzeńskiego rzeźbiarza, którą ugruntowała napisana z Edwardem Kozikowskim książka „O Jędrzeju Wowrze snycerzu beskidzkim” (1957 r.), a także artykuł Tadeusza Seweryna w Polskiej Sztuce Ludowej „Żywot i dzieło powsinogi beskidzkiego Jędrzeja Wawry” (1956 r.).
Wśród przyjaciół poety znaleźli się nabywcy prac samouka. Ich wpływ na twórczość rzeźbiarza można dojrzeć w tematyce niektórych prac, licznych ptaszkach i drzewkach, którymi je ozdabiał, a także słynnych drzeworytach, zwanych „piecątkami”. Być może żyrandole powstały także pod wpływem zewnętrznej inspiracji. Wawro wykonał ich kilka, z reguły bogato zdobionych ptakami, aniołami. Dwa znajdują się w zbiorach MEK, jeden posiadał Zegadłowicz, inny znany jest z kolekcji Muzeum w Bochni. Inny żyrandol, znajdujący się obecnie w Muzeum Etnograficznym w Krakowie, wykonał syn – Jędrzeja – Jan.
Żyrandol Wawry jest jednym z licznych obiektów autorstwa tego rzeźbiarza znajdujących się w MEK. Został podarowany do zbiorów w 1932 roku przez profesora Leopolda Węgrzynowicza (1881-1960) ludoznawcę, przedwojennego współpracownika muzeum, członka Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego.
Ten absolwent wydziału matematyczno-fizycznego UJ, słuchacz wykładów z literatury, filozofii i historii sztuki po studiach współpracował z Towarzystwem Uniwersytetów Ludowych w Krakowie. Nauczał przedmiotów ścisłych i geografii w szkołach średnich Galicji Wschodniej i Krakowa. Rozwijał działalność krajoznawczą, redagował pismo Kół Krajoznawczych Młodzieży Szkolnej - Orli Lot, prowadząc też drużyny skautowe, a potem harcerskie. W czasie II wojny światowej brał udział w tajnym nauczaniu. Gdy w latach 50. odrodził się ruch turystyczno-krajoznawczy młodzieży, opracował jego nowe założenia. Muzeum zawdzięcza mu liczne dary w postaci obrazów na szkle, rzeźb, strojów i archiwaliów.
Bibliografia: Emil Zegadłowicz, Ballada o Wowrze, Wadowice 1923
Emil Zegadłowicz i Edward Kozikowski, O Jędrzeju Wowrze snycerzu beskidzkim. Wspomnienia, szkice, wiersze i opowiadania, Warszawa 1957
Tadeusz Seweryn, Żywot i dzieło powsinogi beskidzkiego Jędrzeja Wawry, "Polska Sztuka Ludowa", 1956 nr 3, s. 130-157
Tadeusz Seweryn, Świątkarz powsinoga, Warszawa 1963
Anna Glazik, Świat wierzeń i fantazji w rzeźbie zamknięty. Twórczość Jędrzeja Wowry (1864-1937), Warszawa 2003
Jędrzej Wowro, świątkarz beskidzki, Wadowice 2006
Jędrzej Wawro - drzeworytnik mimo woli (http://www.drzeworyty.pl/wystawy/jedrzej-wawro--drzeworytnik-mimo-woli.html) wystawa na stronie Wirtualnego Muzeum Drzeworytów Ludowych, 2012.
