Drzeworyt: Zwiastowanie

Treść

Zdjęcie drzeworytu Zdjęcie drzeworytu
Kompozycja ujęta w prostokąt stojący, przedstawia scenę Zwiastowania. Na pierwszym planie ukazana jest klęcząca Maria w jasnej sukni z długimi rękawami. Proste, jasne włosy opadają na jej ramiona. Schematycznie zarysowana twarz z przymkniętymi oczami i ustami przysłoniętymi dłonią wyraża zaskoczenie, może nawet lęk? Po obu stronach Marii autor umieścił dwa dzbany: z prawej z jednym uchem, z lewej – z dwoma. Tuż za klęczącą postacią stoi uskrzydlony anioł w białej sukni. W prawej ręce trzyma lilię, w lewej zapisany, długi zwój. W dolnej części kompozycji, na wydzielonym polu autor umieścił napis majuskułą: ZWIASTOWANIE. Pod odciskiem grafiki, wzdłuż dolnej linii sygnował grafikę, podając także kolejny numer odbitki z serii.

Zwiastowanie, czyli objawienie się Marii Archanioła Gabriela i jego zapowiedź poczęcia i narodzenia Jezusa świętowane jest w kościele katolickim (25 marca) i prawosławnym (7 IV).  Na pamiątkę przyjęcia przez Matkę Boską tej nowiny katolicy w czasie 4-tygodniowego Adwentu poprzedzającego Boże Narodzenie uczestniczą w odprawianych o świcie mszach nazywanych roratami.

O zwiastowaniu przypomina także popularna modlitwa „Anioł Pański”, rozpowszechniona w zachodnim chrześcijaństwie w XIV wieku. Według tradycji, już w pierwszej połowie XIII wieku franciszkanie propagować mieli zwyczaj odmawiania modlitwy „Zdrowaś Mario” na głos dzwonu, wzywającego wieczorem do gaszenia ogni i światła w domach. Z czasem dodano do niej tekst wtrącany między poszczególne „zdrowaśki” i tak powstała modlitwa „Anioł Pański”, odmawiana początkowo o zmierzchu (bo według ówczesnych przekonań wcielenie dokonać się miało o tej porze), a z czasem 3-krotnie w ciągu dnia: rano, w południe i wieczorem.

Autorem drzeworytu jest kaszubski artysta Włodzimierz Ostoja-Lniski, który swoją przygodę ze sztuką rozpoczynał od rzeźby. Zauroczenie dawną twórczością ludową regionu zachęciło go także do malowania i podjęcia próby wskrzeszenia zapomnianej już na Kaszubach techniki, łączącej malarstwo na szkle z grafiką. Pierwsze wykonane drzeworyty z założenia miały być jedynie elementem obrazów na szkle. Z czasem jednak ta technika tak zafascynowała artystę, że zaczął tworzyć drzeworyty, będące autonomicznymi pracami. Powstały serie grafik z przedstawieniami nawiązującymi do tematów tradycyjnych dla dawnej sztuki ludowej. Charakterystyczna gruba kreska, brak szrafowań i powściągliwość w dekoracji nadają pracom artysty z Czerska indywidualny charakter. Włodzimierz Ostoja-Lniski jest współcześnie jednym z nielicznych twórców nieprofesjonalnych, którzy odważyli się zmierzyć z trudną techniką drzeworytu.


Grafika jest  jednym  z  pięciu  drzeworytów z serii poświęconej wizerunkom aniołów, którą Włodzimierz Ostoja-Lniski rozpoczął w 2018 roku. W zbiorach MEK oznaczone są numerami  inwentarzowymi: 85977–85981/MEK

Opracowała: Beata Skoczeń-Marchewka

Literatura
  1. Z. Gloger, Encyklopedia staropolska, Warszawa 1958, t. I, s. 50.
  2. Encyklopedia Katolicka, t. 4., red. Gryglewicz, R. Łukaszczyk, Z. Sułkowski, Lublin 1985, s. 495.
  3. Folga-Januszewska D., Kaszubskie ostoje obrazów, Olszanica 2019.
Opiekun: Beata Skoczeń-Marchewka Zadaj pytanie o obiekt

Obiekty powiązane