Wieniec dożynkowy

Treść

Zdjęcie wieńca dożynkowego. Wieniec przedstawia księgę z podobizną Jana Pawłą II. Dokładny opis znajduje się poniżej. Zdjęcie wieńca dożynkowego. Wieniec przedstawia księgę z podobizną Jana Pawłą II. Dokładny opis znajduje się poniżej.
Wieniec dożynkowy – kompozycja w formie otwartej księgi stojącej na podstawie z uchwytami do przenoszenia. Na jednej ze stronic widnieje kościół w Niegowici, wyklejony z łusek szyszek świerkowych, kory brzozowej, pestek dyni, a tło wypełnione jest płatkami ryżowymi. Na drugiej znajduje się wizerunek Papieża Jana Pawła II w półpostaci, trzymającego przed sobą w obu dłoniach monstrancję. Twarz i dłonie Ojca Świętego to fotografia, pozostałe części wizerunku i tła skomponowane są z połówek ziaren fasoli czerwonej i białej, grochu, ziaren kukurydzy barwionej na złoto, ziaren kawy, cekinów, patyczków, pasmanterii metalizowanej, koralików. Środkowa karta księgi zawiera fragmenty tekstów Jana Pawła II. Po jednej stronie wspomnienie o rozpoczęciu pierwszej pracy Karola Wojtyły po wyświęceniu, jako wikarego w parafii Niegowić w 1948 r.: „Najpierw dowiedziałem się jak dostać się do Niegowici i udałem się tam w odpowiednim dniu...”, a na drugiej fragment testamentu Ojca św. Jana Pawła II z 2000 roku: „W miarę, jak zbliża się kres mego ziemskiego życia, wracam pamięcią do jego początku, (…) a potem do parafii w Niegowici, (…) do osób, które Pan mi szczególnie powierzył – wszystkim pragnę powiedzieć jedno: „Bóg Wam zapłać!”.

O stronice księgi oparta jest zakładka, na tkaninie której przyklejono fotografie przedstawiające Papieża Jana Pawła II w różnych sytuacjach: w kościele, w górach, podczas pielgrzymek. Księga i podstawa obramione są kłosami żyta, pszenicy i owsa przetykanymi kwiatkami w kolorach papieskich: białym i żółtym, a w narożach są kokardy ze wstążek w kolorach państwa polskiego: białym i czerwonym. 

W polskiej tradycji obchodzenia w uroczysty sposób zakończenia prac związanych ze sprzętem zboża, symbolem dobrych plonów był zwykle wieniec żniwny. Pierwotnie splatany przez żniwiarzy z ostatnich kłosów zboża, zakładany na głowę, a następnie ofiarowywany gospodarzowi, z czasem zmieniał swoją formę. W XX wieku, gdy dożynki organizowane były przez różne szczeble władzy administracyjnej, lokalne samorządy, a także przez parafie, zaczęły się pojawiać nowe formy wieńców dożynkowych – instalacje wykonywane z tradycyjnych materiałów jak zboża, słoma, ziarna, ale swoją formą już nie przypominające wieńca. Kształty tych kompozycji zawierały motywy pracy na roli czy symboliki państwowej jak np. orzeł – godło Polski. Uczestniczące w uroczystościach kościelnych te współczesne wieńce dożynkowe zawierają symbole religijne, jak np.: krzyż, monstrancja, monogram maryjny, serce gorejące lub przyjmują formę np. kielicha, kapliczki czy całej figury, a szczególnie popularne są postaci Matki Bożej czy Jana Pawła II.

Prezentowana kompozycja wykonana została przez mieszkanki wsi Liplas, należącej do parafii Niegowić jako wieniec dożynkowy z okazji mszy św. dziękczynnej za zebrane plony w 2005 roku. Niegowić – nazywana jest papieską parafią, a jej mieszkańcy szczególnie akcentują fakt, że tu właśnie rozpoczynał swoją pracę duszpasterską młody Karol Wojtyła, późniejszy Ojciec Święty Jan Paweł II. Jego postać oraz fakt, że istniejący kościół powstał z Jego inicjatywy postanowiły w tej formie upamiętnić wykonawczynie wieńca-księgi, który następnie podarowały do zbiorów Muzeum Etnograficznego im. Seweryna Udzieli w Krakowie, powiększając w ten sposób zebraną tu wcześniej kolekcję ponad 40 wieńców dożynkowych.

Opracowała

Małgorzata Oleszkiewicz
Opiekun: Małgorzata Oleszkiewicz Zadaj pytanie o obiekt

Obiekty powiązane