Wianek - wieniec upleciony z kwiatów, noszony przez dziewczęta na głowie był symbolem ich dziewictwa. Nie zakładały go mężatki – jak nakazywało dawne prawo zwyczajowe obowiązujące w społeczności wiejskiej. Kiedy dziewczyna utraciła dziewictwo, mówiono, że straciła wianek, więc nie mogła już nim przyozdabiać głowy. Była „panną bez wianka”.
W czasie wesela wianek odgrywał ważną rolę. Ślubny był ostatnim, który zdobił głowę młodej dziewczyny. Dziewczęta na wieczorach panieńskich wiły z kwiatków wieńce dla panny i pana młodego, po które przybywali drużbowie. W dniu ślubu wieniec ofiarowano pannie młodej. Uroczyste zdejmowanie go z głowy odbywało się w czasie oczepin. Czasami wianek przekazywany był drużkom, a czasem przechowywany w skrzyni wiannej lub za szkłem obrazu dewocyjnego wiszącego na ścianie. Wieńce z żywych kwiatów wiejskie dziewczyny mogły zakładać tylko w letnich miesiącach, kiedy na polach i łąkach było pod dostatkiem kwiatów, natomiast miejskie strojnisie nabywały u modystek lub modniarek, kapelusze ozdobione sztucznymi kwiatami, które niekiedy były też elementem dekoracyjnym przypiętym do ubrania. Pod koniec XIX wieku dziewczęta na wsi śledziły modę miejską i usiłowały się do niej dostosować, szczególnie jeśli chodzi o dodatki do stroju.
Artystyczne pracownie kwiatów sztucznych zaczęły na początku XX wieku produkować drobne kwiatki z materiału, które używane były także do robienia wianków i ślubnych koron. W okresie międzywojennym przyjęło się, że dziewczyny lub kobiety występujące w stroju krakowskim powinny mieć wianek na głowie, zakładały go dziewczynki sypiące kwiatki, panienki niosące feretrony w czasie procesji. Duży popyt na wianki ze sztucznych kwiatków utrzymał się również po II wojnie światowej. Wytwarzaniem kwiatków zajęły się także kobiety zatrudnione w spółdzielniach cepeliowskich.
Warsztacik do robienia kwiatków to zespół składający się z wielu różnych narzędzi, z których większość mieści się w niewielkim drewnianym pudełku.
Przystępując do wyrobu kwiatków, w pierwszej kolejności trzeba przygotować materiał, który należy pociąć na niewielkie prostokąty. Najczęściej do wyrobu kwiatków używa się cienkiego płótna w różnych kolorach, mocno nakrochmalonego. Przy pomocy metalowych stempli - wykrojników wybija się z materiału kwiatki i listki o różnych kształtach. Elementy kwiatków prasuje się rozgrzanymi kulkami - żelazkami osadzonymi w drewnianych rączkach. Żelazka nadają odpowiedni kształt, poprzez umiejętne prasowanie otrzymujemy płatki kwiatków i listki wygięte na zewnątrz lub do środka, co stwarza wrażenie, że kwiatki są rozwinięte lub w pączkach. Niektóre części kwiatków wykrawa się radełkiem lub specjalnymi nożykami. Kiedy wszystkie części kwiatków są wykonane, następuje ich łączenie. Ostatnim etapem pracy przy produkcji wianka ze sztucznych materiałowych kwiatków jest jego złożenie. A wianek może być pojedynczy dookoła głowy lub podwójny nad czołem. Kolorowe wianki, robione metodą chałupniczą, można kupić w sklepach z pamiątkami lub tak jak dawniej w kramach w Sukiennicach.
Opracowała: Krystyna Reinfuss-Janusz
W czasie wesela wianek odgrywał ważną rolę. Ślubny był ostatnim, który zdobił głowę młodej dziewczyny. Dziewczęta na wieczorach panieńskich wiły z kwiatków wieńce dla panny i pana młodego, po które przybywali drużbowie. W dniu ślubu wieniec ofiarowano pannie młodej. Uroczyste zdejmowanie go z głowy odbywało się w czasie oczepin. Czasami wianek przekazywany był drużkom, a czasem przechowywany w skrzyni wiannej lub za szkłem obrazu dewocyjnego wiszącego na ścianie. Wieńce z żywych kwiatów wiejskie dziewczyny mogły zakładać tylko w letnich miesiącach, kiedy na polach i łąkach było pod dostatkiem kwiatów, natomiast miejskie strojnisie nabywały u modystek lub modniarek, kapelusze ozdobione sztucznymi kwiatami, które niekiedy były też elementem dekoracyjnym przypiętym do ubrania. Pod koniec XIX wieku dziewczęta na wsi śledziły modę miejską i usiłowały się do niej dostosować, szczególnie jeśli chodzi o dodatki do stroju.
Artystyczne pracownie kwiatów sztucznych zaczęły na początku XX wieku produkować drobne kwiatki z materiału, które używane były także do robienia wianków i ślubnych koron. W okresie międzywojennym przyjęło się, że dziewczyny lub kobiety występujące w stroju krakowskim powinny mieć wianek na głowie, zakładały go dziewczynki sypiące kwiatki, panienki niosące feretrony w czasie procesji. Duży popyt na wianki ze sztucznych kwiatków utrzymał się również po II wojnie światowej. Wytwarzaniem kwiatków zajęły się także kobiety zatrudnione w spółdzielniach cepeliowskich.
Warsztacik do robienia kwiatków to zespół składający się z wielu różnych narzędzi, z których większość mieści się w niewielkim drewnianym pudełku.
Przystępując do wyrobu kwiatków, w pierwszej kolejności trzeba przygotować materiał, który należy pociąć na niewielkie prostokąty. Najczęściej do wyrobu kwiatków używa się cienkiego płótna w różnych kolorach, mocno nakrochmalonego. Przy pomocy metalowych stempli - wykrojników wybija się z materiału kwiatki i listki o różnych kształtach. Elementy kwiatków prasuje się rozgrzanymi kulkami - żelazkami osadzonymi w drewnianych rączkach. Żelazka nadają odpowiedni kształt, poprzez umiejętne prasowanie otrzymujemy płatki kwiatków i listki wygięte na zewnątrz lub do środka, co stwarza wrażenie, że kwiatki są rozwinięte lub w pączkach. Niektóre części kwiatków wykrawa się radełkiem lub specjalnymi nożykami. Kiedy wszystkie części kwiatków są wykonane, następuje ich łączenie. Ostatnim etapem pracy przy produkcji wianka ze sztucznych materiałowych kwiatków jest jego złożenie. A wianek może być pojedynczy dookoła głowy lub podwójny nad czołem. Kolorowe wianki, robione metodą chałupniczą, można kupić w sklepach z pamiątkami lub tak jak dawniej w kramach w Sukiennicach.
Opracowała: Krystyna Reinfuss-Janusz
