Szkaplerz

Treść

Zdjęcie szkaplerza opisanego w tekście. Zdjęcie szkaplerza opisanego w tekście.
Szkaplerz Najświętszej Panny z Góry Karmelu, czyli Karmelitański, składa się z połączonych podwójnymi tasiemkami dwóch prostokątnych płatków czarnego sukna z naszytymi obrazkami drukowanymi na płótnie. Jeden obrazek przestawia Matkę Bożą w półpostaci z Dzieciątkiem na ręku; oboje trzymają szkaplerze, a napis głosi: „MARYO Z GÓRY KARMELU Módl się za nami”. Na drugim obrazku Matka Boża z Dzieciątkiem wyłania się z obłoków, u dołu widać zakonnika wyciągającego ręce do podawanych mu szkaplerzy oraz napis: „S-TY SZYMONIE STOCK Przyczyń się za nami”. Jest to scena objawienia się w 1251 roku Najświętszej Maryi Panny karmelicie św. Szymonowi Stockowi, kiedy to wedle tradycji oznajmiła, że każdy, kto w godzinie śmierci nosi szkaplerz, nie zazna ognia piekielnego.

Tak zwany „przywilej sobotni” ogłoszony w XIV wieku przez papieża Jana XXII dodał tym, którzy przyjmują szkaplerz, obietnicę wybawienia z czyśćca przez Matkę Bożą w pierwszą sobotę po śmierci. Szkaplerz należy do sakramentaliów Kościoła katolickiego, dlatego jego wygląd i sposób używania jest ściśle określony.

Forma i nazwa szkaplerza (łac. scapula) pochodzi od części ubioru zakonnego (noszą go Karmelici, ale też Benedyktyni, Franciszkanie i Dominikanie) – długiego płata tkaniny z wycięciem na głowę i zakładanego na habit; jedna część okrywa przód, a druga opada na plecy. Podobnie, czyli na piersi i plecach, ale pod ubraniem, noszą małe szkaplerze członkowie bractw religijnych i wierni. Najważniejszą częścią szkaplerza są dwa płatki sukna, które muszą być czworokątne i wyłącznie z wełny. Szkaplerz, poświęcony przez kapłana i raz włożony, powinien być noszony stale i zdejmowany wyłącznie do kąpieli. Kiedy jest już zniszczony, należy go spalić i wtedy można go zastąpić nowym.

Nie jest znana dokładna historia tego obiektu, jednego z 25 szkaplerzy znajdujących się w zbiorach MEK. Wiadomo tylko, że został „znaleziony pod klapą na lewym rękawie opierzanki nr 2954”, pochodzącej z Ćwikowa i zakupionej do zbiorów Muzeum Etnograficznego w Krakowie w 1927 roku. „Opierzanka” to nazwa sukmany pochodząca od charakterystycznych, puszystych, przypominających futro dodatków: kołnierza i pomponów z nici jedwabnych.

Opracowała:
Małgorzata Oleszkiewicz
Opiekun: Karolina Pachla-Wojciechowska Zadaj pytanie o obiekt

Obiekty powiązane