Święty Michał Archanioł

Treść

Obraz pochodzi prawdopodobnie z feretronu. Został zakupiony w Desie w Krakowie w 1975 roku, za pośrednictwem kustosza MEK Ewy Wallis. Podczas konserwacji został oprawiony w muzealne nowe ramy, które nie są rekonstrukcją pierwotnej formy.

Obraz dwustronny. Na awersie nieproporcjonalna postać św. Michała Archanioła o popielato-białych skrzydłach, odzianego w zieloną tunikę i pancerz, czerwony rozwiany płaszcz. Archanioł w lewej dłoni trzyma zieloną tarczę, w prawej wzniesionej ręce – włócznię wbitą w tułów leżącego diabła. Podeptany szatan w ludzkiej postaci, wije się z bólu w płomieniach. Jego biodra okrywa czerwona przepaska, zaś kończyny są skute łańcuchem i wyposażone w szpony. Wokół archanioła widnieją białe promienie i kuliste jasnobrązowe obłoki. Rewers obrazu przedstawia Maryję w półpostaci, z rękami złożonymi do modlitwy. Uwagę zwraca owalna twarz o przymkniętych wypukłych powiekach i wzroku skromnie skierowanym do dołu. Maryja jest ubrana w czerwoną suknię, niebieski płaszcz udrapowany na lewym ramieniu, brązowy welon. Głowę wieńczą trzy czerwone róże. Wokół widnieją białe promienie z delikatną poświatą i półkole z dziewięciu gwiazd. Tło wizerunku jest jasnobrązowe. Kościół katolicki czci św. Michała Archanioła 29 września. Imię Michał w języku hebrajskim oznacza „Któż jak Bóg”. Z tym okrzykiem bowiem wystąpił przeciw zbuntowanym aniołom. Nazywany jest Księciem Aniołów, a Bóg powierza mu zadania wymagające szczególnej siły. W Apokalipsie św. Jana jest wskazany jako pogromca Smoka-Szatana. Jest obrońcą ludu wybranego (Stary Testament) i Kościoła (Nowy Testament). Wierzono, że czuwa przy konających, tocząc ostatnią walkę z szatanem o ich zbawienie. Towarzyszy duszom zmarłych na Sąd Boży, przedstawia je Najwyższemu. Uważano, że zanosi do Pana modlitwy wiernych, a na Sądzie Ostatecznym będzie ważył dusze. Według „Złotej legendy” w dniu Sądu ma zabić Antychrysta, a dźwiękiem swej trąby wskrzeszać zmarłych. Jest aniołem sądu, ale też bożego miłosierdzia. Jego kult istniał w chrześcijaństwie już w II wieku. Dedykowane mu świątynie pojawiły się między innymi w miejscach objawień (Azja Mniejsza, Europa – Włochy, Francja). Patronuje policjantom, żołnierzom, złotnikom i rytownikom, dzieciom, opiekuje się pielgrzymami, osobami obcymi. W Kościele Wschodnim jest opiekunem chorych. Wspiera uciśnionych, daje cierpliwość i oswobodzenie. Jest patronem państw (Austrii, Niemiec, Ukrainy), regionów, miast, zawodów, zgromadzeń zakonnych. W Polsce jego kult też był bardzo żywy. Świadczy o tym ponad 300 kościołów i liczne kaplice cmentarne. Imię dało początek wielu nazwom miejscowym i nazwiskom. Tradycje dawnych bractw p.w. św. Michała współcześnie kontynuują w Polsce Czciciele św. Michała Archanioła i Rycerstwo św. Michała Archanioła. Dzień św. Michała był terminem płacenia podatków (kończył trzeci kwartał) i finalizowania umów. Kurpiowscy bartnicy składali królewskiemu staroście daninę w miodzie. Kończył się sezon wypasowy i część prac polowych, co odzwierciedla przysłowie „Św. Michał wszystko z pola pospychał”. Jest ono jednym z ponad 40 przysłów, w których znalazło się imię tego archanioła i odwołanie do jego święta: „Jaki Michał, taka wiosna”, „Gdy noc jasna na Michała, to nastąpi zima trwała”, „Na Michała łowcy chwała”, etc. Św. Michał Archanioł pojawia się nie tylko w tradycji chrześcijańskiej, ale też żydowskiej i muzułmańskiej. Bibliografia: Henryk Fros, Franciszek Sowa, Twoje imię. Przewodnik onomastyczno-hagiograficzny, Kraków 1975, s. 416-417
Opiekun: Grażyna Mosio Zadaj pytanie o obiekt

Obiekty powiązane