Figura przedstawia Matkę Boską siedząca z ciałem martwego Chrystusa na kolanach. Wyrzeźbiona została z jednej bryły jasnego drewna i umieszczona na prostokątnej podstawie, posiada formę zbliżoną do płaskorzeźby modelowanej w charakterystyczny dla autora sposób miękkimi, łagodnymi liniami. Sylwetki postaci są zwarte i mocno uproszczone z zachwianymi proporcjami, oczy, brwi i usta podkreślone ołówkiem, a cała powierzchnia starannie wygładzona papierem ściernym. Na spodzie podstawy umieszczone sygnowanie i datowanie (charakter pisma wskazuje na kolekcjonera Ferdynanda Kijaka-Solowskiego).
Jest to popularne w sztuce ludowej wyobrażenie jednego z najważniejszych tematów związanych z Męką Pańską. Geneza wizerunku Piety (w jęz. włoski pietà - współczucie) sięga średniowiecznej sztuki pasyjnej, w której ze zbiorowej sceny Opłakiwania Jezusa wyodrębniła się postać samotnej, siedzącej pod krzyżem Matki Boskiej cierpiącej po śmierci Syna. W polskiej kulturze ludowej Piety często umieszczane były w przydrożnych kapliczkach czy w wiejskich izbach jako wystrój „świętego kąta”, w którym gromadzono inne pamiątki dewocyjne obecne w prywatnym kulcie.
Prezentowaną Pietę wyrzeźbił Roman Sekuła (ur. 1926), rolnik pochodzący z Krużlowej Wyżniej. Rzeźbą interesował się on od dzieciństwa, z początku ukrywając swoje prace przed rodzicami. Gdy założył własną rodzinę i wybudował dom, codzienne obowiązki urozmaicał ulubionym zajęciem rzeźbiarza, wykonując z drewna lipowego lub osikowego figury Chrystusa Frasobliwego, Madonny i postaci aniołów. Sporo z nich trafiło do sąsiadów we wsi, którym spodobały się surowe „świątki” Sekuły. Swoje rzeźby pokazywał na wystawach i konkursach w Grybowie, Nowym Sączu i Krakowie, wielokrotnie zdobywał za nie czołowe nagrody i wyróżnienia.
Pieta Romana Sekuły pochodzi z prywatnych zbiorów krakowskiego kolekcjonera Ferdynanda Kijaka-Solowskiego (1922–2016). Trafiła do zbiorów MEK w 2017 roku razem z całą jego spuścizną, obejmującą nie tylko dzieła sztuki ludowej i nieprofesjonalnej, ale również materiały fotograficzne, maszynopisy i rękopisy, taśmy magnetofonowe i filmowe (zob. Prot. KGZ 4/2017).
Opracował Grzegorz Graff
