„Nowe latka” („nowolatka”) to niewielkie figurki z ciasta chlebowego, przedstawiające zwierzęta hodowlane i leśne (zwane również „stworzonkami”) lub postacie ludzkie (tylko te nazywane są w liczbie pojedynczej „nowym latkiem”). W 2. poł. XIX w. pieczono je na Warmii, Mazurach oraz w kurpiowskiej Puszczy Zielonej na Nowy Rok i Trzech Króli z życzeniem obfitości przychówku w nowym roku: „[…] ciasto tak wydłobili, gniazdko jakby kukułków, w środku ustazili kokosz i dookoła kuń, krowa, cielok, łowca, jegnioki, świnia, prosięta, jaki psychówek chcieli mieć” (M. Laszig, ur. 1873). Przechowywano je na szczęście przez cały kolejny rok lub dawano dzieciom do zabawy i zjedzenia: „W wigilijo Nowego Roku to dzieci baziły się nimi, jek się pozabazili to pogryźli, dziecko się długo nie nabazi.” „Dzieci wiązali kunie na nitki, bawili się, a potem pozarli […]” (F. Redyk, ur. 1885). Współcześnie funkcjonują jako atrakcyjna pamiątka i można je kupić można na regionalnych kiermaszach niezależnie od pory roku.
Prezentowana figurka została wypieczona przez Czesławę Konopkę (1925–93), artystkę ludową związaną ze Spółdzielnią CPLiA ,,Kurpianka” w Kadzidle, na jej indywidualną wystawę w Warszawie w 1972 roku. Do zbiorów MEK trafiły również „nowe latka” autorstwa innej znanej artystki kurpiowskiej Stefanii Konopki (1914–2015). Widzimy ją zajętą wypiekiem figurek na zdjęciach wykonanych w 1988 roku.
Opracowała Karolina Pachla-Wojciechowska.
Wszystkie wypowiedzi pochodzą z materiałów z badań terenowych prowadzonych w latach 1955–57 przez Jacka Olędzkiego (zakład Etnografii IHKM PAN w Warszawie) a cytowanych przez niego w artykule Doroczne pieczywo obrzędowe północno-wschodniej Polski, „Polska Sztuka Ludowa”, XV, nr 1–2, s. 3–23.
