PL EN
Ustawienia prywatności
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Aby uzyskać więcej informacji i spersonalizować swoje preferencje, kliknij „Ustawienia”. W każdej chwili możesz zmienić swoje preferencje, a także cofnąć zgodę na używanie plików cookie 
na poniższej stronie.
Polityka prywatności
*Z wyjątkiem niezbędnych

Model skrzydeł Jana Wnęka

Treść

Zdjęcie modelu skrzydeł wykonanych z drewna i płótna, zbliżenie na płócienną kukiełkę lotnika. Zdjęcie modelu skrzydeł wykonanych z drewna i płótna, zbliżenie na płócienną kukiełkę lotnika.

Model został wykonany przez Zdzisława Szewczyka i Martę Gąsowską w 1956 roku, w pracowni konserwatorskiej Muzeum Etnograficznego w Krakowie. Posłużono się opisem sporządzonym przez Tadeusza Seweryna, który w latach 30. XX wieku prowadził badania terenowe na Powiślu Dąbrowskim. Wtedy to natrafił w Odporyszowie (gmina Żabno, powiat tarnowski) na relacje o niezwykłym człowieku, Janie Wnęku, urodzonym w 1828 roku we wsi Kaczówka koło Dąbrowy Tarnowskiej, synu chłopa pańszczyźnianego, cieśli, rzeźbiarzu i konstruktorze. Na podstawie wywiadów z osobami pamiętającymi Wnęka wyłonił się obraz człowieka ogarniętego pasją latania.

 

W 1866 roku, używając drewna, płótna i rzemieni, Jan Wnęk zbudował lotnię wzorowaną na skrzydłach ptaka. Przytwierdzony do tej konstrukcji o rozpiętości kilku metrów wykonywał skoki ze szczytu dzwonnicy w Odporyszowie. Wzbudzał sensację wśród mieszkańców wsi. O jego wyczynach podobno pisano w gazetach. Najdłuższe loty ślizgowe Wnęka dochodziły nawet do trzech kilometrów. Niestety, 10 czerwca 1869 roku w uroczystość Zielonych Świąt odbył ostatni lot, który zakończył się upadkiem. Ciężko ranny Wnęk wkrótce zmarł.

 

Wielu znawców historii lotnictwa uważa Jana Wnęka za pionierskiego lotnika. Nie zachowały się niestety żadne elementy konstrukcji Wnęka, ani jakiekolwiek rysunki czy inne niepodważalne dowody prawdziwości wydarzeń z tamtego czasu. Zachowała się za to piękna legenda o wyczynach człowieka zwanego „Ikarem znad Dunajca”.
 

Opracował Grzegorz Graff.
 

Źródła:
Tadeusz Seweryn, Technicy i wynalazcy ludowi, Warszawa 1961.
Urszula Gieroń, Polski Ikar. Jan Wnęk z Odporyszowa, Tarnów 1996.
Jacek Andrzej Gałek, Jan Wnęk latał przed Lilienthalem, Tarnów 2001.

Opiekun: Grzegorz Graff Zadaj pytanie o obiekt

Obiekty powiązane