Lalka – motanka

Treść

zdjęcie obiektu zdjęcie obiektu

Niewielka laleczka (14 cm) wykonana została z gałganków, czyli niewielkich fragmentów tkanin. Przedstawia  postać o bardzo uproszczonej sylwetce, składającej się z walcowatego korpusu i okrągłej głowy. Zapewne jest to panna młoda. Wskazuje na to niezwykle ozdobny przystrój głowy przypominający  korony weselne z terenu zachodniej Ukrainy (w szczególności te z obwodu tarnopolskiego).  Upleciony zapewne ze słomy wianek (w koronach naturalnej wielkości używano zazwyczaj barwinka lub mirtu) otacza szeroka  opaska ze szklanych koralików, a tył głowy zdobią sztuczne kwiaty, kolorowe szkiełka i szpile. Pozostałe elementy stroju to jasna, płócienna koszula i bordowa drukowana w czarny wzór zapaska. Owinięta wokół górnej części ciała czerwona włóczka przypomina sznury korali.

Misterność wykonania przystroju głowy kontrastuje z syntetycznym potraktowaniem elementów anatomicznych. Jednym z możliwych wyjaśnień dla takiej formy jest magiczna funkcja laleczki. Być może wykonana została dla dziewczynki, by zapewnić jej to, co w świecie, w którym żyła uważano za rozstrzygające o jej szczęściu, czyli dobre zamążpójście symbolizowane przez bogatą koronę weselną.

Na magiczną funkcję przedmiotu wskazuje również brak rysów twarzy (niewielkie kropki w miejscach oczu i nosa są zapewne wtórne), charakterystyczny dla wielu odmian laleczek zwanych motankami, wykonywanych m.in. na terenach dzisiejszej Ukrainy i Białorusi, których zadaniem było zapewnienie szczęścia ich właścicielom.

Zjawisko to ma i współczesną odsłonę: warsztaty dla dorosłych i dzieci z „motania” laleczek, strony internetowe oraz blogi na ich temat.

 

Opracowała Karolina Pachla-Wojciechowska.

Opiekun: Karolina Pachla-Wojciechowska Zadaj pytanie o obiekt

Obiekty powiązane