Kurki były atrybutem weselnym charakterystycznym dla regionu miechowskiego i proszowickiego. „Kurki z ciasta mają 10 cm długości i są dwu rodzajów: z kurczętami i bez. Kura wyobrażona jest w pozycji siedzącej. Do ciasta wetknięto pióra, gałganek czerwony mający wyobrażać grzebień i dwa ziarnka pieprzu jako oczy. Pięć kuleczek dokoła kury oznaczają kurczęta. Po ozdobieniu, ciasto zostało z lekka zapieczone w piecu.” - tak w 1924 roku opisuje je etnograf Eugeniusz Frankowski.
Podobne opisy odnajdujemy również w materiałach archiwalnych MEK z początku lat 60. XX wieku. Kurki były ozdobione różnobarwnymi piórami indyczymi, kurzymi lub kogucimi, z czerwonym grzebieniem, czasem z zapieczoną w dziobie szpilką. Na wesele przygotowywano ich niekiedy kilka. Zwykle wypiekała je starościna lub kucharka weselna. Najczęściej kurka była rekwizytem w sytuacjach interakcji zachodzących pomiędzy starościną i starostą lub starościną i uczestnikami wesela, bądź też pomiędzy drużbami i druhnami. Ci ostatni próbując ją sobie odebrać, nawzajem kłuli się szpilką zatkniętą w dziobie. Zdarzało się, że druhny i drużbowie wykupywali ją wódką od starościny, a goście weselni od starosty. Na koniec, w zależności od sytuacji, albo kurkę dzielono i częstowano nią gości weselnych, albo też zabierał ją do domu ten z gości, który wykupił ją za najwyższą kwotę.
Niezależnie od regionu, pieczywo weselne, w swojej symbolice, zawsze miało zapewnić parze młodej (a szczególnie pannie młodej) szczęście, dostatek i płodność. Stąd też w materiałach archiwalnych z terenu miechowskiego i proszowickiego, znajdujemy informacje o obsypywaniu panny młodej jajeczkami z ciasta, na których siedziała kurka weselna lub też w innych przekazach, gałeczkami z ciasta wielkości orzecha laskowego, z dodatkiem soli i pieprzu, nazywanych „osutkami”.
Muzeum posiada w swoich zbiorach dwanaście kurek weselnych wykonanych w latach 70. XX wieku przez Józefę Czekałę i Marię Białą na konkursy organizowane przez Dom Kultury w Miechowie.
Bibliografia:
Eugeniusz Frankowski, Zabiegi magiczne przy pożyczaniu, kupnie i sprzedaży u ludu polskiego, „Lud” T. XXIII, 1924 r., s. 81; Rękopisy Pracowni Instytutu Sztuki PAN, nr 717, w zbiorach archiwaliów MEK.
