Tzw. krzyże tuareskie z Nigru, traktowane są jako jeden z wyróżników oryginalnej kultury berberyjskich nomadów z Sahary. Kształt większości spośród 21 ozdób, nasuwa skojarzenia z chrześcijańskim znakiem krzyża. Ta analogia formy spowodowała, że zarówno w języku potocznym jak i w literaturze dotyczącej Tuaregów, zróżnicowane pod względem formy i materiału zawieszki zaczęły funkcjonować jako „krzyże z Nigru” (les 21 croix du Niger; 21 Niger’s crosses) lub po prostu jako krzyże tuareskie. Każdy z 21 krzyży tworzących tradycyjny kanon, bierze swą nazwę od miasta, oazy lub regionu zamieszkiwanego przez poszczególne grupy Tuaregów. Najważniejszym spośród nich był i jest „krzyż z Agadez”. Swoją dominującą rolę zawdzięcza pochodzeniu z miasta w środkowej części Nigru, dawnej siedziby sułtana. Spośród innych, wyróżnia go czytelna, prosta forma z 3 ramionami i owalem tworzącym czwarte, górne ramię. Krzyż z Agadez stanowi niejako motyw przewodni całej grupy tuareskich krzyży.
Tradycyjne krzyże pochodzące z liczącego 21 sztuk kanonu, wykonywane były przez kowali stanowiących odrębną klasę (grupę) społeczną w ramach enaden, tuareskiej społeczności rzemieślników. Materiał stosowany do wyrobu tuareskiej biżuterii stanowił stop metali nieżelaznych, który potocznie nazywa się tuareskim srebrem. Tworzyły go cyna, cyna i aluminium z nikłą domieszką srebra niskiej próby. W niektórych przypadkach, np. krzyż pochodzący z Timia czy In-Gall, tuareskie srebro uzupełniane było półszlachetnymi kamieniami.
Tuareskie krzyże pełniły pierwotnie rodzaj "dowodu tożsamości" i wzajemnej, wewnątrz etnicznej identyfikacji. Funkcja ta została już częściowo zatracona, a same krzyże uzyskały status popularnej ozdoby. Obecnie są powszechnie spotykanym wyrobem artystyczno – rzemieślniczym, szeroko rozpowszechnionym również poza granicami Nigru. Ich wyrobem trudnią się wyspecjalizowane pracownie – warsztaty kowalskie, a także zakłady jubilerskie znajdujące się w większych miastach takich jak Bamako w Mali czy Ouagadougou w Burkina Faso. Rozwój turystyki oraz moda na tzw. biżuterię etniczną spowodowały, że są one dostępne także poza kontynentem afrykańskim. Mało tego, w ostatnich dekadach pojawia się coraz więcej nowych, pozakanonicznych wariantów tuareskich krzyży. Ich przykładem jest m. in. prosty, równoramienny krzyż znajdujący się w kolekcji MEK. Jak żaden inny spośród 21 krzyży tradycyjnych (wśród których są i takie, gdzie kształtu krzyża szukać by nadaremno), ukazuje jak popyt wpływa na podaż: krzyż tuareski staje wzorcowym krzyżem.
Obok krzyża z Agadez, w kolekcji krakowskiego Muzeum Etnograficznego znajdują się ponadto: krzyż z Ferouane, nieco zmodyfikowany krzyż z Bagzane oraz zbliżony do krzyża z Agadez, krzyż z In-Abangaret. W tej grupie znajduje się również krzyż równoramienny, nowość spoza kanonu 21 tradycyjnych krzyży z Nigru.
Tradycyjne krzyże pochodzące z liczącego 21 sztuk kanonu, wykonywane były przez kowali stanowiących odrębną klasę (grupę) społeczną w ramach enaden, tuareskiej społeczności rzemieślników. Materiał stosowany do wyrobu tuareskiej biżuterii stanowił stop metali nieżelaznych, który potocznie nazywa się tuareskim srebrem. Tworzyły go cyna, cyna i aluminium z nikłą domieszką srebra niskiej próby. W niektórych przypadkach, np. krzyż pochodzący z Timia czy In-Gall, tuareskie srebro uzupełniane było półszlachetnymi kamieniami.
Tuareskie krzyże pełniły pierwotnie rodzaj "dowodu tożsamości" i wzajemnej, wewnątrz etnicznej identyfikacji. Funkcja ta została już częściowo zatracona, a same krzyże uzyskały status popularnej ozdoby. Obecnie są powszechnie spotykanym wyrobem artystyczno – rzemieślniczym, szeroko rozpowszechnionym również poza granicami Nigru. Ich wyrobem trudnią się wyspecjalizowane pracownie – warsztaty kowalskie, a także zakłady jubilerskie znajdujące się w większych miastach takich jak Bamako w Mali czy Ouagadougou w Burkina Faso. Rozwój turystyki oraz moda na tzw. biżuterię etniczną spowodowały, że są one dostępne także poza kontynentem afrykańskim. Mało tego, w ostatnich dekadach pojawia się coraz więcej nowych, pozakanonicznych wariantów tuareskich krzyży. Ich przykładem jest m. in. prosty, równoramienny krzyż znajdujący się w kolekcji MEK. Jak żaden inny spośród 21 krzyży tradycyjnych (wśród których są i takie, gdzie kształtu krzyża szukać by nadaremno), ukazuje jak popyt wpływa na podaż: krzyż tuareski staje wzorcowym krzyżem.
Obok krzyża z Agadez, w kolekcji krakowskiego Muzeum Etnograficznego znajdują się ponadto: krzyż z Ferouane, nieco zmodyfikowany krzyż z Bagzane oraz zbliżony do krzyża z Agadez, krzyż z In-Abangaret. W tej grupie znajduje się również krzyż równoramienny, nowość spoza kanonu 21 tradycyjnych krzyży z Nigru.
