Przyjmuje się że do wybuchu I wojny światowej na polskiej wsi nie było na ogół specjalizacji w zakresie obróbki drewna. Niektóre rzemiosła wymagały specjalnych umiejętności fachowca. Przykładem może być kobylica kołodziejska reprezentująca dawne rzemiosło znane od czasów wynalezienia koła, służąca do strugania dzwon i szprych do koła.
Kobylica kołodziejska odbiega konstrukcją od zwykłego warsztatu do obróbki drewna. Prosta kobylica składa się z gładkiej ławy i tzw. głowy z pedałem. Przedmiot obrabiany był wkładany pod głowę i unieruchamiany przez nacisk pedału.
Różnica między taką „uniwersalną” kobylicą a kobylicą kołodziejską zwaną na Podhalu dziadkiem (tak samo nazywany był w tym czasie element więźby dachowej na którym był pazdur - ozdobny element konstrukcyjny) polega na ilości wyciętych w ławie otworów i możliwości regulacji podpórki. W naszym obiekcie takich otworów jest cztery. Wkładano w nie różnej wielkości podpórki, które pełniły funkcję imadła. Wśród kobylic kołodziejskich znane były również inne rozwiązania techniczne tego problemu np. na Lubelszczyźnie .
Najważniejszym elementem warsztatu była jednakże tzw. głowa. Jest ona zarazem ozdobą każdej kobylicy jako forma rzeźbiarska stanowiąca znak rozpoznawczy właściciela narzędzia. Zdjęcie przedstawia tutaj realistyczną, brodatą twarz męską z bujnymi włosami bocznych loków w kształcie woluty i nałożoną czapką jakby, zrobioną z liści. Jej majestatyczny wygląd kojarzy się z postacią króla a nawet z legendą o Piaście Kołodzieju. Rzeźby te były inspiracją niektórych badaczy Podhala do szukania początków tego narzędzia i roli głowy nakrytej czapką przypominającą czapkę frygijską .
Właściciel kobylicy, Stanisław Chowaniec pochodził z Jesionkówki (Poronin). Z kobylicą zapewne odziedziczoną po dziadku wyruszył po II wojnie światowej do Hrubego Wyżnego (gmina Zakopane), gdzie założył duży warsztat kołodziejski. Z tego warsztatu pozyskaliśmy do naszych zbiorów około 20 różnych narzędzi.
Opracował Piotr Worytkiewicz.
