Katana kobieca

Treść

Zbliżenie na zapięcie. Zbliżenie na zapięcie.
Kaftanik kobiecy z rękawami uszyty z tkaniny bawełnianej tkanej we wzorzyste paski (niebieskie, czarne, żółte, popielate; często w deseń lub kwiaty), ocieplany. Tył u dołu ułożony w fałdki. Zapięcie na haftki. Podszewka bawełniana, kraciasta. Katanka ozdobiona jest naszyciami „ząbków” bawełnianych; czerwonych i białych oraz wykonanych z nici metalowych srebrnych, a także ozdobnymi guziczkami i pajetkami (wisiorkami blaszanymi).

W okolicach Krakowa noszono kilka rodzajów kaftanów, ale najbardziej znane i cenione były katany noszone przez Krakowianki w okresie Młodej Polski. Katany pojawiły się w stroju w latach 60–70. XIX wieku, choć ich historia sięga jeszcze XIX wieku. Katana to w zasadzie gorset z doszytymi rękawami i najczęściej noszono ją z dobranym kolorem i ozdobami gorsetem. Katana noszona była w chłodniejsze dni, zwykle jesienią i zimą, wówczas wkładano ją na gorset. Jej zdobnictwo przypominało zdobienie gorsetów. Szyto ją najczęściej z sukna, a dla ocieplenia watowano albo szyto podwójnie na barchanowej podszewce.

Katanka trafiła do zbiorów Muzeum Etnograficznego w Krakowie w darze od Włodzimierza Tetmajera, dokładnie w roku powstania muzeum, czyli w 1911. Postaci nie trzeba przedstawiać. Artysta młodopolski, założyciel Szkoły Sztuk Pięknych i Przemysłu Artystycznego dla Kobiet, współtwórca Towarzystwa „Polska Sztuka Stosowana”, członek Polskiego Stronnictwa Ludowego i współzałożyciel frakcji PSL-Piast, był posłem w parlamencie wiedeńskim i – po odzyskaniu niepodległości – w polskim sejmie oraz, co istotne dla Muzeum, członkiem Komitetu Założycielskiego Towarzystwa Muzeum Etnograficznego w Krakowie. Najistotniejsze jest jednak to, że był całkowicie zafascynowany życiem wsi polskiej, do tego stopnia, że sam osiadł na stałe w Bronowicach i ożenił się z córką bogatego chłopa Anną z Mikołajczyków, stając się tym samym bezpośrednią inspiracją dla postaci Gospodarza w Weselu Stanisława Wyspiańskiego.

W kolekcji Muzeum znajduje się więcej darów Tetmajera i większość pochodzi z Bronowic i okolicznych wsi.
Opiekun: Ewa Rossal Zadaj pytanie o obiekt

Obiekty powiązane