Karawaka (krzyż), o dwóch poprzecznicach, z których górna jest mniejsza od dolnej ukazany jest centralnie. Belki krzyża, jego zwieńczenie i podstawa zakomponowane są ozdobnie oraz wypełnione literami i krzyżykami. Poniżej karawaki znajduje się medal z wpisanym w niego krzyżem, wypełniony literami. Całość otoczona jest dwoma szarfami układającymi się na kształt dzwonu, pokrytymi napisami w języku łacińskim. Przy szarfach widzimy stylizowany ornament roślinny, a wzdłuż dolnej krawędzi napis. Całość otoczona cienką obwódką.
Drzeworyt przedstawia karawakę oraz medal św. Benedykta, które były popularnymi od XVI wieku talizmanami, mającymi chronić przed zarazą, anomaliami pogody, nieszczęściami i nagłymi zgonami. Karawaka to krzyż o dwóch belkach poprzecznych, z których zwykle górna jest krótsza od dolnej. Na jego powierzchni umieszczone są krzyżyki (siedem) i litery (zwykle osiemnaście), będące skrótami modlitw i wezwań. Wiązany jest z hiszpańskim miastem Caravaca, w którym co najmniej od XIII wieku znajdował się pektorał z relikwiami Krzyża Świętego, otaczany kultem. Kult karawaki rozprzestrzenił się w całej Hiszpanii, później także w innych krajach Europy a nawet na innych kontynentach - szczególnie po Soborze Trydenckim. Repliki krzyża hiszpańskiego wykonywano z różnych metali, w tym szlachetnych, a także z drewna. Ubożsi zadowalali się karawakami odbitymi na papierze (miedzioryty, drzeworyty). Te niewielkich rozmiarów, przybierające niekiedy formę medalika, noszono przy sobie, na przykład zawieszając na szyi. Duże, drewniane krzyże - karawaki stawiano na skraju wiosek czy miast. Papierowe odbitki naklejano także na drzwi domów, by strzegły ich mieszkańców przed złymi mocami, chorobami i przeciwnościami losu.
Medal św. Benedykta, przedstawiony na drzeworycie poniżej karawaki to jeden z najpopularniejszych do dzisiaj sakramentaliów, którego wizerunek ukształtował się w XVII wieku. Z jednej strony przedstawia św. Benedykta. Z drugiej krzyż z pierwszymi literami modlitwy. Medalik zawieszany jest najczęściej na szyi.
Znaczenie napisów i liter umieszczonych na drzeworycie:
szarfa: ECCE CRUCEM DOMINI++FUGITE PARTES ADVERSAE (Oto krzyż Pana, uciekajcie wrogi);
karawaka: +Z+DIA+BIZ+SAB+Z+HGF+BF RS ( litery oznaczające błogosławieństwo św. Zachariasza - papieża benedyktyna zm. w 752 r.);
medalik św. Benedykta: CSPB (Crux Santi Patris Benedicti - Krzyż Świętego Ojca Benedykta); CSSML (Crux Sacra Sit Mihi Lux - Krzyż Święty niech mi przyświeca); NDSMD (Non Draco Sit Mihi Dux - Zły Duch/Smok nie będzie mi władcą); IHS Iesus Hominum Salvator - Jezus zbawca ludzkości); V.R.S. N.S.M(?).V.S.M.Q(?).L.I.V.B. (Vade Retro Satana Non Saude Mihi Vana Sunt Mala Quac Libas Ipse Venena Bibas - Idź precz szatanie, Twych porad ja nie znoszę, Chcesz mnie w grzech wprowadzić, Spróbuj sam truciznę zażyć).
Nieznane są okoliczności, w jakich drzeworyt trafił do zbiorów Muzeum. Jest to nowodruk ze starego, XVII-wiecznego klocka, znajdującego się w zbiorach Biblioteki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Można przypuszczać, że odciśnięty został około 1849 r. w trakcie prac nad teką, wydaną w 1849 roku przez Józefa Muczkowskiego pt. „Zbiór odcisków drzeworytów w różnych dziełach polskich w XVI i XVII wieku odbitych a teraz w Bibliotece Uniwersytetu Jagiellońskiego zachowanych”.
Opracowała Beata Skoczeń-Marchewka.
