Nakrycie głowy w formie małej, okrągłej czapeczki, ściśle przylegającej do głowy, wykonanej z czterech zszytych płatów czarnego klotu (tkanina będąca odmianą satyny). Z czubka sterczy lekko wygięta antenka. Ta charakterystyczna część nie posiada wewnętrznego usztywnienia, a swą sztywność zawdzięcza ubitej wewnątrz i mocno obszytej wełnie. Spodnia warstwa czapeczki wykonana jest z czerwonej surówki (flaneli). Po obydwu stronach, z przodu i z tyłu czapeczki, na szwach łączących płaty materiału, doszyte są czerwone pętelki, które wystają na zewnątrz.
Czapeczka pochodzi z Madery, portugalskiej wyspy leżącej na Oceanie Atlantyckim. Portugalska nazwa czapeczki to carapuca (polska transkrypcja i wymowa: karapuza). Czapeczka była noszona zarówno przez mężczyzn jak i kobiety, jako dodatek do stroju górali, zakładanego na uroczyste okazje: w czasie świąt i podczas tańców. Z czasem karapuzy stały się jednym z symboli mieszkańców Madery, charakterystycznym elementem rozpoznawczym ich stroju. Współcześnie tego typu czapeczki, w setkach odmian kolorystycznych, o różnych kształtach i rozmiarach, z napisami "Madera" lub "Portugal", można nabyć na wyspie jako popularną pamiątkę. Co ciekawe, sterczące i sztywne antenki karapuzy uzyskuje się już nie poprzez umiejętne obszycie znajdującego się wewnątrz materiału, lecz poprzez umieszczenie w środku usztywnienia, np. w postaci wygiętego kawałka drutu.
W kolekcji MEK znajdują się dwie karapuzy (druga niemal identyczna o nr inw. 71411/MEK). Obydwie pozyskane zostały na Maderze przez Artura Müldnera, Polaka w służbie austro-węgierskiej marynarki wojennej.
Műldner Artur (1842-1906), krakowianin, brat Henryka Műldnera, redaktora krakowskiego "Czasu". Kapitan okrętu liniowego, później komandor w austro-węgierskiej marynarce wojennej. Brał czynny udział w walkach z Duńczykami w 1864 roku na pokładzie „Schwarzenberga” oraz w kampanii włoskiej w 1866 roku, gdy służył na „Kaiserze”. Uczestniczył również w wielu służbowych i dyplomatycznych rejsach szkoleniowych, zawijając na flagowych statkach do portów basenie Morza Śródziemnego, a także podczas dalekich, transoceanicznych wypraw do Ameryki Płd., Azji i Australii. Podczas podróży po morzach i oceanach, zwiedził wiele krajów, skąd przywoził cenne, często unikalne - z dzisiejszej perspektywy - obiekty. Większość z nich, w latach 70. i 80. XIX w. przekazywał sukcesywnie do powstałego w 1868 roku krakowskiego Muzeum Techniczno-Przemysłowego. Wśród przekazów znalazły się też obiekty z licznych wysp w tym, z portugalskiej Madery. Znajdujące się dziś w MEK dwa niemal identyczne nakrycia głowy (karapuzy), wchodzą w skład "kolekcji" zgromadzonej przez Műldnera, stanowiąc zarazem jedyne eksponaty w zbiorach Muzeum, prezentujące kulturę materialną tej portugalskiej wyspy.
