PL EN
Ustawienia prywatności
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Aby uzyskać więcej informacji i spersonalizować swoje preferencje, kliknij „Ustawienia”. W każdej chwili możesz zmienić swoje preferencje, a także cofnąć zgodę na używanie plików cookie 
na poniższej stronie.
Polityka prywatności
*Z wyjątkiem niezbędnych

Gorset „kabatek” kobiecy

Treść

Zdjęcie kabatki - damskiego gorsetu pochodzącego ze Spisza. Zdjęcie kabatki - damskiego gorsetu pochodzącego ze Spisza.

Gorset uszyty jest ręcznie z czarnego, półjedwabnego brokatu z wzorem kwiatowym wykonanym barwnymi nićmi jedwabnymi i złotą nicią metalową. Krój charakteryzuje szczytek (trójkątny ząb) na linii dekoltu w tyle i na przodzie. Wzdłuż brzegów naszyte wstążeczki czerwono-żółte ze złotymi nitkami metalowymi. Podszewka z grubego, samodziałowego płótna lnianego. Zapięcie na dwie haftki.

 

Na Spiszu występowały dwa rodzaje kobiecych gorsetów: kabatki - o dekolcie z trójkątnym szczytkiem oraz lejbiki o zaokrąglonej linii dekoltu. Te pierwsze zapinały się na dwie metalowe haftki, drugie - na guziki.
Kabatki, noszone do odświętnego i uroczystego stroju, wykonywane były z drogich materiałów. Ich posiadanie świadczyło o zamożności kobiety.

 

Najstarsze kabatki - od około połowy XIX do początków XX wieku - szyto z brokatu – wzorzystej tkaniny jedwabnej lub półjedwabnej, w której tle lub wzorze występuje złota lub srebrna nić metalowa. W niektórych wsiach taki gorset określano jako wist złotogłowy. Nieco później od brokatowych pojawiły się kabatki z wysokogatunkowego czerwonego sukna fabrycznego jangliji obszyte złotym, rzadziej srebrnym galonem treską.

 

Prezentowany gorset pochodzi z kolekcji zgromadzonej przez ks. Józefa Świstka (1894 -1956) darowanej Muzeum Etnograficznemu w Krakowie w 1939 r. Na tę kolekcję, liczącą 562 obiekty, złożyły się elementy strojów, ceramiki, obrazów na szkle, rzeźby, głównie z terenów Spisza i Orawy. Ksiądz Świstek, który był proboszczem w Kacwinie na Spiszu (lata 1928-1939) a wcześniej m.in. w Niedzicy oraz w Piekielniku na Orawie, swoją kolekcję zaczął gromadzić od 1925 roku. Doceniając walory kolekcji, o jej pozyskanie dla Muzeum Etnograficznego w Krakowie starali się kolejni dyrektorzy MEK: Seweryn Udziela i Tadeusz Seweryn. W 1938 r. ks. Świstek zgodził się na oddanie swoich zbiorów Muzeum, miały one jednak pozostać na plebanii w Kacwinie, stanowiąc oddział Muzeum Etnograficznego w Krakowie. Wkrótce jednak, w związku z pogarszającą się sytuacją polityczną i kolejnym konfliktem między Polską i Słowacją o Spisz, w obawie o losy kolekcji, ks. Świstek poprosił o zabranie jej do Krakowa.


Opracowała Elżbieta Pobiegły.

Opiekun: Elżbieta Pobiegły Zadaj pytanie o obiekt

Obiekty powiązane