Filigranowa figurka pawia zwraca uwagę zgeometryzowaną, uproszczoną bryłą i swobodnymi, rozedrganymi liniami dekoracji malarskiej. Powstała w roku 1919, czyli rok po tym, jak formalnie do grona artystów i rzemieślników zrzeszonych w Stowarzyszeniu Warsztaty Krakowskie dołączyła Zofia Stryjeńska. Zaprojektowała wówczas serię figurek, nazywanych też zabawkami: postaci ludzkich i zwierzęcych, wśród których znalazły się ptaki, m.in. czapla i gęś.
„Ciekawe i dekoracyjne, a zarazem charakterystyczne kształty otrzymano dzięki temu, że je wyprowadzono bezpośrednio z toczenia, nie kierując się naturalizmem”. Wytwarzane w kolejnych latach w pracowniach Warsztatów były wspólnym dziełem artystki (projekt), tokarza – prawdopodobnie Józefa Sitarza (drewniane elementy toczone) i dzieci, które pokrywały je dekoracją malarską.”
W ulotce reklamującej wyroby Stowarzyszenia napisano: „Wszystkie prace dekoracyjne wykonują podług własnych pomysłów dzieci i młodzież, pracujące i uczące się w >>>Warsztatach Krakowskich<<<. Hasłem >>>Warsztatów<<< jest wiara w powszechne twórcze zdolności dekoracyjne dzieci. Naukę sztuki dekoracyjnej zaczyna się od razu praktycznie, jak najwcześniej, kiedy wyobraźnia świeża i bogata, umysł ciekawy i ruchliwy, intencje czyste i bezinteresowne, wzrok ostry, palce giętkie i podatne, a powaga autorytetów nie hamuje śmiałości, nie zabija wdzięku”.
Zofia Stryjeńska zdecydowała się pokazać zabawki swojego projektu na indywidualnej wystawie zorganizowanej w Zachęcie w 1919 roku. Sześć lat później na paryskiej Wystawie Sztuk Dekoracyjnych i Nowoczesnego Przemysłu otrzymała za nie Dyplom Honorowy. Jeszcze kilkadziesiąt lat po oficjalnym rozwiązaniu Stowarzyszenia „Cepelia” (Centrala Przemysłu Ludowego i Artystycznego) sprzedawała zabawki nawiązujące do pierwowzorów z Warsztatów Krakowskich.
Opracowała Karolina Pachla-Wojciechowska.
Wybrana literatura:
cytat: Irena Bojarska, Karol Homolacs, Przewodnik po zbiorach: Muzeum Przemysłowego im. dra A. Baranieckiego w Krakowie, Nakładem Muzeum Przemysłowego im. dra Adrjana Baranieckiego w Krakowie, 1928, s. 96.
Warsztaty Krakowskie 1913-1926, [red.] M. Dziedzic, Kraków 2009.
M. Oleszkiewicz, Fascynacje, inspiracje, wzory… Zabawki z „Warsztatów Krakowskich” w zbiorach MEK, "Rocznik Muzeum Etnograficznego im. Seweryna Udzieli", t. XVI. „Wspólnota poszukujących”, [red.] M. Szczurek, Kraków 2010, s. 209-230.
