Drzeworyt: Chrystus Frasobliwy

Treść

zdjęcie obiektu zdjęcie obiektu

Kompozycja ujęta w prostokąt stojący. Na pierwszym planie ukazana siedząca postać Chrystusa Frasobliwego: przepasany perizonium, prawą rękę trzyma na kolanie, lewą podpiera głowę, zwieńczoną koroną cierniową, otoczoną promienistą aureolą i gwiazdami. Twarz Chrystusa zaznaczona schematycznie. Powieki przymknięte. U stóp Frasobliwego, w prawym dolnym rogu trzy kwiatki. Na drugim planie kościół zwieńczony krzyżem, na którym przysiadł ptak. Pomiędzy kościołem a Chrystusem drzewo o rachitycznym pniu.

 

Odbitka odciśnięta została z jednego z dwudziestu klocków drzeworytniczych, wykonanych przez Jędrzeja Wawrę (1864 – 1937), rzeźbiarza ludowego z Gorzenia Dolnego. Wawro tworzył klocki w latach 1925 – 1933, za namową poety i prozaika – Emila Zegadłowicza, który był odkrywcą i mecenasem „świątkarza powsinogi”. Trzynaście z nich posłużyło do przygotowania teki drzeworytów, zatytułowanych "Piecątki Beskidzkie". Dwa inne klocki Wawro wykonał dla nieznanego krakowskiego klienta, kolejne pięć dla Emmy Pratt z International School of Art w Nowym Jorku.

 

Pierwsze próby wykonania klocków drzeworytniczych nie były zbyt udane. Wawro nie znający zupełnie technologii przygotowania „piecątek” (tak określał klocki drzeworytnicze), zrobił cztery z nich w miękkim, nie wygładzonym drewnie lipowym. Próby wykonania z nich odbitek zakończyły się połamaniem jednego z klocków. Wówczas Emil Zegadłowicz sprowadził rzeźbiarzowi profesjonalne deski z drewna gruszkowego. Okazało się jednak, że proste narzędzia, skuteczne przy obróbce miękkiego drewna lipowego nie są odpowiednie w zetknięciu z twardymi deskami. Dopiero zakupione przez Zegadłowicza dłuta i noże pozwoliły Wawrze zapanować nad materią. Niemało się jednak natrudził nad nowym wyzwaniem. Później wspominając swą przygodę z drzeworytami podkreślał: „Jo tego ze swego pomyślunku nie robił, ino z woli pana Zegadłowica".

 

Prezentowana odbitka odciśnięta została z drzeworytu tonowego, zwanego inaczej białorytem, który powstaje przez wycięcie w klocku rysunku, który po odbiciu pozostaje biały.

 

Odbitkę z klocka Jędrzeja Wawry wykonał w 1938 r. Leon Flaum. Znalazła się ona w jednej z wydanych wówczas w Poznaniu tek „Piecątki beskidzkie Jędrzeja Wowra”. Klocek z którego odciśnięto wizerunek Chrystusa Frasobliwego, znajduje się obecnie w zbiorach Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu.

 

Opracowała Beata Skoczeń - Marchewka.

 

Literatura:

Seweryn Tadeusz, Świątkarz powsinoga. Warszawa 1963 Pieczątki beskidzkie Jędrzeja Wowra, Poznań 1938

Opiekun: Beata Skoczeń-Marchewka Zadaj pytanie o obiekt

Obiekty powiązane