Czepek wykonany jest z białego tiulu, składa się z główki wykończonej ułożoną rurkowato tiulką i opasanej jedwabną chustką oraz z długich, tiulowych wiązadeł. Główka zszyta jest z pasa środkowego i dwóch części bocznych połączonych wstawką z koronki. Zwinięta w cienki wałeczek zielona chustka jedwabna obramowana różnobarwnymi paskami otacza główkę na kształt wianka. Czepek jest bogato ozdobiony białym haftem atłaskowym i ażurowym: dziurkowym i nasnuwanym (snutkowym) oraz aplikacjami z płótna i tiulu. Na główce - w tyle, u góry i na bokach występuje motyw dużego kwiatka o płatkach z owalnych dziurek i o kolistym środku wypełnionym „pajączkiem”. „Pajączek”, wykonany jest haftem nasnuwanym, składa się z pełnego środka (tiul podłożony płótnem) i z rozchodzących się promieniście nitek łączących środek z brzegami ażuru. W tyle czepca kwiatek obwiedziony jest wianuszkiem z drobnych listków wyszytych ściegiem atłaskowym i z większych liści podłożonych płótnem. Na końcach wiązadeł występują motywy łodyżki z dwoma listkami i gałązki o trzech listkach wykonane haftem dziurkowym, atłaskowym oraz aplikacjami z drugiej warstwy tiulu. Brzegi wiązadeł wykończone są dziurkami brzegowymi.
Tiulowe czepki były w końcu XIX i pierwszej połowie wieku XX jednym z podstawowych elementów kobiecego stroju szamotulskiego, jednej z najbardziej znanych odmian ubiorów ludowych z Wielkopolski. Stanowiły ubiór głowy zarówno panien jak i kobiet zamężnych.
Mężatki na co dzień nosiły czepki płócienne obszyte karbowaną koronką. Od święta i na uroczystości ubierały bardziej ozdobne czepce tiulowe. Panny zakładały czepki tylko do stroju odświętnego.
Tiulowe czepki odświętne zszywano z części środkowej (środka) i dwóch części bocznych (kwaterek), do których przyszywano długie, tiulowe wiązadła, rozszerzające się nieco ku końcom. Czepki mężatek były większe niż panieńskie, obszyte wzdłuż brzegów jedną tiulką czyli ułożoną w drobne karby falbanką. Tiulki robiono z pomocą drewnianej ramki i układanych po obu jej stronach słomek lub patyczków, przez które przewijano mocno nakrochmalony pasek tiulu. Czepki panieńskie miały dwie tiulki, naszyte jedna nad drugą i były mniejsze zakrywały tylko czubek głowy podczas gdy czepki mężatek zachodziły na uszy. Mężatki opasywały główkę czepka jedwabną chustką (jedwabnicą) zwiniętą w cienki wałeczek. Jedwabnice miały najczęściej kolor zielony, niebieski lub bordowy i były wzdłuż boków obramowane różnokolorowymi paskami. Zarówno panny jak i mężatki związywały czepki pod brodą, na kokardę przy czym starały się by jej końce, opadające na piersi, miały tę samą długość.
Czepce były zwykle bogato ozdobione białym haftem, najczęściej atłaskowym i dziurkowym, a niekiedy także aplikacjami, zwykle z drugiej warstwy tiulu. W starszych czepkach stosowano także haft nasnuwany (snutkowy), którego charakterystycznym elementem są nitki (tzw. pajęcze nóżki lub snutki) łączące poszczególne wzory. Właśnie tym rodzajem haftu wykonany został główny motyw kwiatowy występujący na główce prezentowanego czepka mężatki.
Opracowała Elżbieta Pobiegły.
