Antoni Toborowicz, „Kopernik”

Treść

Rzeźba Antoniego Toborowicza wykonana z drewna lipowego. Mikołaj Kopernik ukazany został z głową uniesioną w niebo. W rękach trzyma cyrkiel – tutaj jako atrybut astronoma. Ze zwartego tułowia, mającego formę smukłego stożka, wystają nisko osadzone dłonie wykonane z osobnych kawałków drewna. Głowa także z osobnego kawałka drewna ma kształt spłaszczonego wrzeciona, zwisa z niej kilka doczepionych patyczków jako strąki włosów. Twarz postaci jest płaska z zamarkowanymi oczami, ustami i wypukłością nosa. Uwagę zwraca jaśniejszy odcień bejcy kryjącej twarz figury, co sprawia wrażenie, jakby obserwowane przez Kopernika gwiazdy rozjaśniały jego oblicze. Rzeźba kształtowana przez autora w charakterystycznym dla niego stylu, nawiązującym do korzenioplastyki. Celowo zastosował on skrót sylwetki postaci i połączył go z przerysowaniem proporcji głowy i rąk, dzięki czemu z pozoru statyczna rzeźba nabiera ekspresji.

Autor rzeźby Antoni Toborowicz urodził się w 1941 roku w Woli Libertowskiej (powiat zawierciański). Chciał studiować sztukę albo matematykę. Przez pewien czas studiował w seminarium sądząc, że znalazł powołanie jako duchowny, jednak ostatecznie zawodowo związał się z górnictwem, pracując między innymi w kopalni węgla w Katowicach. Pomimo pracy w przemyśle czynnie angażował się w życie twórców nieprofesjonalnych związanych z Domem Górnika w Chwałowicach koło Rybnika. W 1969 roku na krótko przeprowadził się w Bieszczady, gdzie czerpiąc inspirację z przyrody oraz sztuki łemkowskiej i bojkowskiej, chciał stworzyć „styl bieszczadzki”. Toborowicz przez lata swojej pracy artystycznej najwięcej czasu poświęcał rzeźbie, jednak ciekawość nowych wyzwań zawsze kierowała go dalej, w stronę kolejnych dziedzin sztuki i rzemiosła: malował obrazy na szkle, wykonywał drzeworyty, meble, ule i piece, projektował wnętrza domów i kościołów. Jest kolekcjonerem drewnianych, niszczejących kapliczek przydrożnych, które konserwuje i prezentuje na wystawie w prywatnej galerii zwanej Muzeum Krzyży i Kapliczek w Woli Libertowskiej.

Opracował Grzegorz Graff.


Źródła:

Andrzej Krasnowolski, Antoni Toborowicz a sztuka ludowa, „Polska Sztuka Ludowa”, 1971 nr 4, s. 251-257.
Aleksander Jackowski, Antoni Toborowicz, „Polska Sztuka Ludowa. Konteksty”, 1991 nr 1, s. 57-63.
Wirtualne Muzeum Drzeworytów Ludowych, Czarne na białym,
zob. http://www.drzeworyty.pl/artysci/
Galeria Antoniego Toborowicza – Muzeum Krzyży i Kapliczek, zob. http://www.antonitoborowicz.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=3&Itemid=5
Opiekun: Grzegorz Graff Zadaj pytanie o obiekt

Obiekty powiązane