Kontrakt między Urzędem Leśnym Iłża a Cechem Garncarskim z Miasta Iłży o kopanie gliny w lasach Rządowych Leśnictwa Iłża, zawarty w Lubieni 7 grudnia 1861r., potwierdzony w Radomiu 29 stycznia 1862r.
Dokument papierowy, składający się z dwóch złożonych na pół arkuszy, tworzących cztery karty rękopisu. W górnym polu dwa okragłe odciski pieczęci tuszowych.
Rękopis umowy trafił do archiwum Muzeum w 2009 r. wraz ze spuścizną po dr. Aleksandrze Jaworczaku (1908-1993), etnologu zajmującym się ceramiką ludową, a w szczególności ośrodkami garncarskimi na Kielecczyźnie i w Krakowskiem.
Korzenie tradycyjnego garncarstwa iłżeckiego sięgają średniowiecza, a jego rozkwit przypada na wieki XVI i XVII. Wyroby ceramiczne z Iłży cieszyły się uznaniem ze względu na wysoką jakość surowca. Zaspokajały rynek lokalny, ale były też wysyłane do dużych miast (w tym Krakowa) i za granicę. W konsekwencji wojen i ogólnego spowolnienia gospodarczego ośrodek w Iłży stopniowo podupadał, a produkcję garncarską na większą skalę wznowiono dopiero w połowie XIX wieku, choć nie na długo. Wkrótce wyroby gliniane zostały wyparte przez bardziej trwałe naczynia żeliwne i blaszane. Ceramika iłżecka wypracowała jednak typowe formy i techniki zdobnicze, do których nawiązują wspólcześni garncarze, dbający o zachowanie ciągłości tradycji.
Kontrakt składa się z szesnastu paragrafów regulujących warunki wydobycia gliny na terenach iłżeckich lasów przez majstrów z cechu garncarskiego, którym Urząd oddaje doły gliniane w dzierżawę na okres trzech lat. Opłatę za korzystanie z kopalni należy wnieść z początkiem każdego roku do Kasy Leśnej. Do kopania gliny uprawnieni są tylko majstrzy zamieszkali na terenie miasta Iłża, legitymujący się specjalnymi assygnacjami wydanymi przez Urząd Leśny.
Dokument ustanawia sankcje karne, jakimi zagrożone jest postępowanie wbrew ustaleniom niniejszego kontraktu oraz takie wykroczenia, jak odstępowanie assygnacji osobom trzecim czy... uszkadzanie drzew.
W treści dokumentu występuje podwójna datacja, nowego i starego porządku. Iłża należała w omawianym okresie do Królestwa Polskiego, w którym na skutek postępującej rusyfikacji kalendarz gregoriański został zastąpiony obowiązującym na ziemiach rosyjskich kalendarzem juliańskim.
Na szczególną uwagę zasługuje widoczny na fotografii filigran (znak wodny) – godło Królestwa Kongresowego: dwugłowy orzeł w koronie carów z tarczą z orłem polskim na piersi. Dookoła dekoracyjne obramowanie i napis: "PAPIER POD STEMPEL/CENA KOPIEJEK 15/ROKU 1860" w języku rosyjskim i polskim.
Opracowała Kamila Wasilewska-Prędki.
Obiekt został poddany konserwacji w ramach programu „Unikatowe. Pilna konserwacja zagrożonych obiektów z kolekcji MEK”.
