Tornister szkolny w formie teczki, wykonany z dermy – tworzywa sztucznego imitującego skórę. Składa się z prostokątnej torby z zewnętrzną kieszenią i klapą z dwoma zapięciami zatrzaskowymi, uchwytu-rączki w górnej części oraz dwóch pasków wykorzystywanych do zapięcia tornistra na plecach. Tego typu tornistry używane były w Polsce przez uczniów szkół podstawowych do noszenia w nich książek, zeszytów i innych przyborów szkolnych w latach 70. do 80. XX wieku.
Tornister, typowy dla PRL-owskiej szkoły ma jednolity brązowy kolor, a jedyną jego ozdobą jest naszyta na klapie sylwetka samolotu wycięta z kawałka żółtej dermy. Na niej prawdopodobnie użytkownik tornistra, wzorując się na otaczających go elementach wizualnej propagandy, narysował niebiesko-zielonym długopisem lub pisakiem pięcioramienną gwiazdę, dwie poziome kreski oraz umieścił napis „CCCP” (Союз Советских Социалистических Республик – Sojuz Sowietskich Socialisticzeskich Riespublik – Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich).
Tornister wyposażony jest też w plastikowe elementy odblaskowe – czerwone prostokąty na zapięciach oraz żółte, prostokątne zawieszki po bokach, które miały dziecku zapewnić bezpieczeństwo w drodze do szkoły, zwłaszcza na terenach wiejskich. Zanim takie tanie, masowo produkowane tornistry z dermy weszły w powszechne użycie, tylko bogatsze dzieci swoje przybory szkolne nosiły w teczkach skórzanych inne zaś w tornistrach tekturowych. W pierwszej połowie XX wieku i dawniej uczniowie nosili rzeczy niezbędne w szkole w workach i torbach uszytych z płótna czy koszykach. Często też książki przewiązywali po prostu chustką, sznurkiem lub paskiem. Pojawiały się też drewniane tornistry domowej roboty. Takie dwie drewniane skrzynki używane przez uczniów szkół wiejskich z początku XX wieku znajdują się w zbiorach Muzeum Etnograficznego w Krakowie, podobnie jak jeden tornister tekturowy. Tę nader skromną kolekcję najtrudniej było uzupełnić właśnie o zwykły tornister z dermy, rzecz charakterystyczną dla drugiej połowy XX wieku, nie tak dawno powszechnie używaną. Opisywany obiekt trafił do zbiorów przypadkiem, w 2001 roku. Prawdopodobnie robiąc domowe porządki ktoś wyrzucił go na śmietnik, gdzie został znaleziony przez muzealnika.
Opracowała Małgorzata Oleszkiewicz.
