Kula – według ofiarodawcy a zarazem autora – to przyrząd zrobiony z gałęzi, zakrzywionej w kulę i w to zakrzywienie wprawiony jest nóż żelazny tępy, a u dłuższego ramienia wisi strzemię. Ciągnąc skórę kulą bierze kuśnierz wiszącą u powały skórę dołem lewą ręką, w prawej trzyma w górnej części kulę, w strzemię zakłada nogę i teraz posuwa owym żelazem w kuli po ladrze (tj. wewnętrznej strony) skóry (1).
Eksponat jest mało znanym przyrządem służącym do naciągania skóry używanym w rzemiośle kuśnierskim w Starym Sączu. Z braku śladów po strzemieniu można wnioskować, że skóra poddawana rozciąganiu była za krótka, lub też że jest to model opisywanego przez Seweryna Udzielę narzędzia (2).
Na przełomie XIX i XX wieku narzędzia tego używali kuśnierze do obróbki skór nabywanych na słynnych w Starym Sączu targach, wyjeżdżali też po nie na Węgry i Słowację. Wśród wyrobów obok kożuchów (spencery) znane też tutaj były skórzane rękawice.
Nazwa przyrządu nawiązuje do różnych urządzeń służących do zawieszania – od haka, na którym wieszano wiadra przy studni, kulki przy kosisku, zawieszenia kołyski i koszyka, aż po narzędzie używane w warsztatach garbarskim, szewskim, kuśnierskim, tkackim i powroźniczym.
(1) Udziela Seweryn, Kuśnierstwo w Starym Sączu, Biblioteka MEK
(2) Turnau Irena, Polskie skórnictwo, Wrocław 1983, s. 51, ryc. 120
