Wystawa sztuki z kolekcji Muzeum Etnograficznego w Krakowie.
II piętro Ratusza.
To opowieść o tym, czym może być sztuka, kiedy nie bronią do niej dostępu mury akademii, granice stylu, siatki modnych pojęć.
Zamiast porządkującego wykładu proponujemy narrację podyktowaną słowami poety. Po wystawie prowadzą bowiem teksty Czesława Miłosza z tomu „Nieobjęta ziemia”. To nie tyle zbiór poezji, co autorska antologia użytecznych myśli: wierszy, przekładów, notatek, sentencji – własnych i cudzych, odsyłających do siebie nawzajem, zarazem osobnych a nieprzypadkowych.
Podobną, sylwiczną zasadę przyjęliśmy tworząc koncepcję wystawy. Można tu zobaczyć trzysta prac powstałych na przestrzeni kilku wieków. Pomieściliśmy je w ośmiu tematycznych obszarach. Każdy może na własną rękę spotkać się tu z wyobraźnią dawnych i współczesnych twórców.
Wielu z nich na zawsze pozostanie anonimowych. Inni, którzy zyskali uznanie kolekcjonerów i ekspertów, wciąż są zbyt słabo znani szerokiej publiczności: Epifan Drowniak – Nikifor, Maria Wnęk, Dorota Lampart, Karol Wójciak – Heródek, Renata Bujak, Katarzyna Gawłowa, Jan Wnęk, Władysław Chajec, Jędrzej Wawro, Bazyli Albiczuk, Ludwik Więcek, Władysław Luciński... Ich dzieła są metaforą zmagań z losem, ujawniają dojmujące ciśnienie ducha, otwierają na nowe sposoby przeżywania współczesności.
Chcemy, by wystawa ta była przestrzenią budowania osobistej relacji ze sztuką. W prezentowanych dziełach widzimy nie tylko przejawy artystycznej siły wyrazu, ale także intymne świadectwa życia – tych, którzy tę sztukę tworzyli i tworzą, tych, którzy jej potrzebowali i niezmiennie potrzebują. Ilu próśb wysłuchali święci z wizerunków? Świadkami jakich wydarzeń były krzyże i kapliczki? Z jakich emocji, radości, dramatów, powstawały i wciąż powstają rzeźby, obrazy, kolaże?
Dla osób, które chciałyby dowiedzieć się więcej o prezentowanych autorach, obiektach i zjawiskach przygotowaliśmy dwie wersje przewodnika: drukowaną, zawartą w poręcznym zeszycie, i elektroniczną – korzystanie z niej umożliwiają dostępne na miejscu tablety. Wyboru poruszanych w przewodniku wątków dokonali autorzy wystawy. Z ich podpowiedzi można korzystać zgodnie z zaproponowanym porządkiem lub na własny sposób.
„Nieobjęta ziemia” jest częścią wystawy stałej Muzeum Etnograficznego w Krakowie. Można ją zwiedzać jako fragment większej całości lub osobno – zawsze w cenie wstępu na ekspozycję w budynku Ratusza na placu Wolnica.
Dziękujemy Anthony’emu Miłoszowi za zgodę na wykorzystanie utworów Czesława Miłosza. Agnieszce Kosińskiej dziękujemy za pomoc w uzyskaniu tej zgody.