Autor opisu: Natalia A. Tatarenkowa, Kierownik Oddziału Ochrony Dziedzictwa Historycznego i Kulturowego Państwowego Rezerwatu Biosfery „Komandorski” im. S.W. Marakowa
Opis przedmiotu:
Rozmiary: długość 64 cm; szerokość 31,5 cm; wysokość 19 cm
Materiał: wyprawiona skóra nerpy, drewno, sznur z żył, konopna lina.
Drewniana rama jest montowana za pomocą drewnianych kołków, wzmocniona przez nawijanie sznurów z żył. Materiałem nie były skręcone pasma jelitowe, jak to często robiono podczas szycia ubrań, ale rozszczepione ścięgna dużych zwierząt morskich - taki materiał był zdecydowanie bardziej trwały i droższy. Na zewnątrz rama pokryta jest dobrze wyprawioną skórą nerpy - Dybowski pisał, że kołyska jest wykonana ze „skór morskich psów”. Morskimi psami, mieszkańcy Azji Wschodniej, nazywali foki; w tym przypadku mówimy o dobrze wyprawionej skórze foki. Skórzane paski są przyszyte do wewnętrznej powierzchni, aby przytrzymać dziecko, jeden pasek jest zagubiony, ale w miejscu szwu znajdują się otwory. Zybka była zawieszona na 3 linkach nośnych.
Czas i miejsce zebrania kolekcji:
między 1879 r. a 1883 r., Wyspy Komandorskie
Kompletność:
model zybki MEK/19002.
Przeznaczenie/ użycie przedmiotu:
Aglaasih’ (Аглаасих’) był używany nie jako kołyska, ale jako nosidełko: aleuckie kobiety nosiły w nich dzieci, zabezpieczając konstrukcję za plecami. Odpowiednie zdjęcia autorstwa V. Yochelsona z początku XX wieku zostały opublikowane (Jochelson, 1933, s. 79; The Treasures of the Kunstkamera, 2001, s. 85).
Wraz z tym przedmiotem w kolekcji Dybowskiego znajdowała się kolejna aleucka kołyska pokryta skórą koticzaka niedźwiedziowatego. Dybowski zwrócił uwagę, że taki przedmiot był używany wcześniej na Wyspach Komandorskich. Najprawdopodobniej został utracony, dlatego nie jest możliwe ustalenie, czym kołyski różniły się od siebie.
Wykonanie przedmiotu: Autor nieznany.
Lokalna nazwa przedmiotu: Dybowski zapisał przedmiot jako kolebka (zybka), wschodni Aleuci nazywali go aglaasix.
Ramy czasowe używania przedmiotu:
Na Wyspach Komandorskich kolebki wyszły z użycia w drugiej połowie XIX wieku. Tradycyjne aglaasih’ zostały zastąpione zwykłymi prostokątnymi kolebkami do kołysania dziecka. Podobne zybki można znaleźć na wielu terenach Rosyjskiej Północy. Na Wyspach Aleuckich aglaasih’ pozostały do początku XX wieku.
Podobne przedmioty w kolekcjach innych muzeów:
Nie są znane inne miejsca przechowywania podobnego przedmiotu. Być może egzemplarz przechowywany w MEK jest unikatowy.
Źródła i literatura, wykorzystane przy opisie przedmiotu:
Bergsland K. Aleut Dictionary. – Fairbanks, Alaska: Alaska Native Language Center & University of Alaska Fairbanks, 1994. – 755 p.
Dybоwski B.J. Katalog wystawy etnograficzej Kamczatki i wysp Komandorskich (Zbiory Dr. Benedykta Dybowskiego). – Lwow: I. Związkowa drukarnia, 1885. – 20 s.
Jochelson W. History, Ethnology and Anthropology of the Aleut. – Washington: Carnegie Institution of Washington, 1933 (Publ. №. 432). – 91 p.
Сокровища Кунсткамеры. Алеуты: какими их увидел В. Иохельсон / МАЭ РАН. Сост. С.А. Корсун, Н.Ч. Таксами, Н.В. Ушаков. – СПб.: ГИПП «Искусство России», 2001. – 100 с.
Na karcie magazynowej zapisany stary nr inw.: Muzeum Techniczno-Przemysłowego MTP 17374 V F 23b oraz informacja o przekazie do zbiorów MTP w 1886 roku. Przekaz z MTP do MEK w 1913 roku.
Brak muzealnych odpowiedników podobnego przedmiotu. Unikat. W katalogu "Alieuty. Katałog kolliekcyj Kunstkamery", (red. A.S. Korsuń), Petersburg 2014, na stronie 245 publikowana jest archiwalna fotografia (najprawdopodobniej autorstwa Vladimira Ilyicha Jochelsona), na której uwieczniona została kobieta aleucka z analogicznym obiektem przymocowanym do pleców, z dzieckiem pośrodku.
W zbiorach MEK znajdują się dwie wersje tego przedmiotu. Obiekt pełnoskalowy i miniatura. Mamy wyjątkową okazję przyjrzenia się w tym samym momencie przedmiotowi i jego wersji zminiaturyzowanej, zamienionej w model etnograficzny. Możemy także zastanowić się nad podstawową kwestią dotyczącą wszystkich miniatur znajdujących się w kolekcji MEK, a więc nad ich rzeczywistą funkcją. Wydaje się, że zawsze istnieją co najmniej 4 możliwości interpretacyjne:
1. Model etnograficzny powstały na zamówienie.
2. Rodzaj pamiątki dla rodzącego się ruchu turystycznego.
3. Dziecięca zabawka, będąca powtórzeniem i nauką świata dorosłych.
4. Obiekt kultowy, często związany z wyposażaniem grobów w miniatury rzeczywistych przedmiotów.
