Muzeum Etnograficzne w Krakowie

kontrast

EN kontakt

Łyżka

Czarka płaska, wrzecionowata, wygięta czubkiem ku górze. Trzonek przy nasadzie wąski, wygięty łukowato ku górze, zakończony szpicem karbowanym na krawędziach. Na spodniej stronie trzonka napis w cyrylicy: "Oroczienskaja iz g Imperatorkoj Gawani" oraz numer: 3347. W zbiorach MEK od 1917 roku.

W XIX wieku na terenach Zabajkala (Daurii), mieszkających tam Ewenków nazywano/określano Oroczenami (Oroczonami).

Informacja pozyskana od dr Ludmiły I. Missonowej z Instytutu Etnologii i Antropologii RAN w Moskwie, podczas wizyty studyjnej w MEK w dniu 18.09.2019 roku: Łyżka nie Oroczonów lecz Oroków (Ultów) z Sachalinu. Łyżka posiada dekoracyjne zakończenie – szpic trzonka, które charakterystyczne jest dla Ajnu (Ajnów). Pomiędzy Ajnami, Ultami (Orokami) oraz Niwhami istniał obyczaj wspólnego świętowania cyklicznego, dorocznego tzw. święta niedźwiedzia. Wówczas też dochodziło do „wymiany” (zapozyczeń) samych rzeczy jak i „przejmowania” motywów zdobniczych pomiędzy w/w grupami.

Informacje

Licznik kolekcji :

154

Numer inwentarza MEK :

20973

Grupa narodowościowa :

Ewenkowie (Tunguzi)

Pochodzenie geograficzne :

Azja , Federacja Rosyjska , Obwód Amurski

Wymiary :

długość czarki: 7,5 cm, długość trzonka: 19 cm

Materiał :

drewno

Technika :

rzeźbiarska , wykonanie ręczne

Datowanie :

przed 1914 rokiem

Darczyńca :

kolekcja Cecylii Chrzanowskiej

Tagi

Oroczoni Cecylia Chrzanowska łyżka Ewenkowie (Tunguzi)

Szukaj obiektów

Nazwa obiektu:

L.p.: Nr inw. MEK: Region:

Materiał:

Rzemiosło:

Czas powstania/datowanie: Kolekcja:

Wyszukiwanie zaawansowane

Powiązane osoby

Cecylia Chrzanowska

Cecylia Chrzanowska (1861–1918)

Powiązane obiekty

Łyżka

Czarka wrzecionowata, płaska, przez środek przebiega wyraźne, wypukłe żeberko. Trzonek przy nasadzie wąski, dalej szerszy, płaski, prosty, prosty, tylko przy nasadzie obustronne, kuliste wcięcia. zdobiony ornamentem abstrakcyjnym. Zakończenie - czubek trzonka w postaci szpica o falistych krawędziach zakończonego zawiniętym do góry "haczykiem". Na spodniej stronie trzonka napis w cyrylicy: "Goldskaja Habarowsk" oraz dawny numer: 4036. W zbiorach MEK od 1917 roku.

Łyżka

Czarka owalna, głęboka. Trzonek przy nasadzie wąski, ze spiczastym rozszerzeniem i ponownie wąski, dalej szerszy, w przekroju spłaszczony. Zewnętrzna strona trzonka płaska, z zatartymi, lekko wyżłobionymi esowatymi ornamentami liniowymi. Trzonek zakończony półkoliście. Na spodniej stronie trzonka napis w cyrylicy: "Troickoje s. Giliaki" oraz zatarty, nieczytelny dawny nr: 3245(?). W zbiorach MEK od 1917 roku.

Łyżka

Czarka płaska, wrzecionowata. Trzonek przy nasadzie wąski, od góry (wierzchniej strony) wyraźne, wypukłe żeberko, zwężający się ku końcowi, płaski. Zakończenie trzonka w kształcie szpica o karbowanych krawędziach, zakończonego kulką. Na spodniej stronie trzonka częściowo nieczytelny napis w cyrylicy: " b.. K...... Oroczon" oraz numer: 3273. W zbiorach MEK od 1917 roku.

W XIX wieku na terenach Zabajkala (Daurii), mieszkających tam Ewenków nazywano/określano Oroczenami (Oroczonami).

Informacja pozyskana od dr Ludmiły I. Missonowej z Instytutu Etnologii i Antropologii RAN w Moskwie, podczas wizyty studyjnej w MEK w dniu 18.09.2019 roku: Łyżka nie Oroczonów lecz Oroków (Ultów) z Sachalinu. Łyżka posiada dekoracyjne zakończenie – szpic trzonka, które charakterystyczne jest dla Ajnu (Ajnów). Pomiędzy Ajnami, Ultami (Orokami) oraz Niwhami istniał obyczaj wspólnego świętowania cyklicznego, dorocznego tzw. święta niedźwiedzia. Wówczas też dochodziło do „wymiany” (zapozyczeń) samych rzeczy jak i „przejmowania” motywów zdobniczych pomiędzy w/w grupami.

Łyżka

Czarka płaska, przód ścięty do szpica, przez środek wyraźne wypukłe żeberko dzielące czarke na dwie równe części. Trzonek przy nasadzie wąski, w przekroju spłaszczony, dalej szerszy. Zewnętrzna strona trzonka płaska, boki z szeregiem ząbków - wcięć. Trzonek zakończony trójpalczastym szpicem. Na spodniej stronie trzonka napis w cyrylicy: "Troickoje Giliaki" oraz dawny numer: 3620 W zbiorach MEK od 1917 roku.

Łyżka

Czarka płaska, wrzecionowata. Trzonek przy nasadzie wąski, od góry (wierzchniej strony) wyraźne, wypukłe żeberko, zwężający się ku końcowi, płaski. Na spodniej stronie trzonka napis w cyrylicy: "Oroczienskaja iz g Imperatorkoj Gawani" oraz numer: 3394. W zbiorach MEK od 1917 roku.
W XIX wieku na terenach Zabajkala (Daurii), mieszkających tam Ewenków nazywano/określano Oroczenami (Oroczonami).

Łyżka

Czarka wrzecionowata, płaska, zdobiona ornamentem zoomorficznym. Trzonek prosty, zdobiony ornamentem geomorficznym. Zakończenie - czubek trzonka wystrugany w postaci łańcuszka z jednym ogniwem w kształcie ażurowej ozdoby (element uszkodzony). Na spodniej stronie trzonka napis w cyrylicy: "Goldskaja" oraz dawny numer: 3121. W zbiorach MEK od 1917 roku.

Informacja pozyskana od dr Ludmiły I. Missonowej z Instytutu Etnologii i Antropologii RAN w Moskwie, podczas wizyty studyjnej w MEK w dniu 18.09.2019 roku: Łyżka posiada formalne cechy charakterystyczne zarówno dla Nanajów (Goldów) w postaci zdobień trzonka i kształtu czarki jak i charakterystyczne zdobienia dla Ultów (Oroków) w dolnej części trzonka, u nasady czarki (w przewężeniu).
Zjawisko przenikania się (zapożyczania) wpływów i motywów zdobniczych charakterystyczne było dla obszaru i kultur Sachalinu jak i Kraju Chabarowskiego/terenów nad Amurem Dotyczy to taklich kultur jak: Ajnu (Ajnowie), Ulty (Ultów, Oroków), Ulczi (Ulczów, Oroczenów), Niwhów (Giliaków) i Nanajów (Goldów).

Łyżka

Czarka płaska, wrzecionowata, przód ścięty do szpica i wygięty ku górze. Trzonek przy nasadzie wąski, w przekroju spłaszczony, w dalszej części wygięty ku górze. Zewnętrzna strona trzonka płaska, zdobiona rytym ornamentem dekoracyjnym. Trzonek zakończony rzeźbionym szpicem. Na spodniej stronie trzonka napis w cyrylicy: "c. Mihil Giliackaja" oraz dawny numer: 3124. W zbiorach MEK od 1917 roku.

Łyżka

Czarka owalna, płaska. Trzonek przy nasadzie wąski, łukowato wygięty ku górze, dalej szerszy, płaski. Końcówka trzonka podniszczona - ubytek drewna.Trzonek i częściowo czarka zdobione są rytym ornamentem dekoracyjnym. Na spodniej stronie trzonka napis w cyrylicy: "Giliaki .. .......... (nieczytelne) tatarskogo prieguba" oraz numer: 3259. W zbiorach MEK od 1917 roku.

Informacja pozyskana od dr Ericha Kastena z Kulturstiftung Sibirien ze Fürstenbergu (Niemcy), podczas wizyty studyjnej w MEK w dniu 28.02.2018 roku: Łyżka posiada dekoracje w postaci zdobień rytych na trzonku, których kształty charakterystyczne są dla Ajnu (Ajnów). Pomiędzy Ajnami, Ultami (Orokami) oraz Niwhami na Sachalinie istniał obyczaj wspólnego świętowania cyklicznego, dorocznego tzw. święta niedźwiedzia. Wówczas też dochodziło do „wymiany” (zapożyczeń) samych rzeczy jak i „przejmowania” motywów zdobniczych pomiędzy w/w grupami. Stąd też, łyżki opisane przez Cecylie Chrzanowską jako należące do Giliaków (Niwhów) nie wykluczają ich pierwotnego przynależenia do kultury Ajnu (Ajnów).

Łyżka

Łyżka kształtem przypominająca wiosło. Czarka prostokątna, rozszerzająca się ku przodowi, przechodzi bezpośrednio w trzonek, który jest wąski przy nasadzie. Do połowy długości trzonek o przekroju koła, dalej płaski, szerszy, zakończony spiczasto. Około połowy czarki i cały trzonek ozdobiony rytymi, ukośnymi liniami. Na spodniej stronie trzonka napis w cyrylicy: "Haidu (dlia kaszy) .... (słowo nieczytelne) Amura Giliackaja - gołobkaja" oraz numer: 4042. W zbiorach MEK od 1917 roku.

Łyżka

Czarka łopatkowata, płaska, zwężająca się ku nasadzie trzonka. Trzonek prosty, zakończony zaokrągleniem. Przy nasadzie trzonka wystają po obydwu stronach prostopadłe, krótkie ramiona. Przy końcu trzonka znajduje się nawiercony na wylot otwór przez który przewleczony i przewiązany jest skręcony, krótki rzemień. Na spodniej stronie trzonka zatarte ślady napisów w cyrylicy oraz numer 3605 M.N.W.Najprawdopodobniej wyrób Czukczów (analogia: łyżka 20922/MEK)W zbiorach MEK od 1917 roku.

Łyżka

Czarka płaska, przód ścięty do szpica. Trzonek przy nasadzie wąski, w przekroju owalny, dalej szerszy. Zewnętrzna strona trzonka zdobiona dekoracyjnym ornamentem rytym w postaci zawijanych linii, "palców" i motywów roślinnych. Trzonek zakończony ażurową rzeźbą dwóch splecionych węży. Na spodniej stronie trzonka napis w cyrylicy: "4034 Giliackaja c. Mongoly na Amur". W zbiorach MEK od 1917 roku.

Łyżka

Łyżka składana. Czarka płaska, przód ścięty do szpica. Trzonek przy nasadzie wąski, w przekroju owalny, dalej szerszy, składany na zawiasie. Zewnętrzna strona trzonka zdobiona dekoracyjnym ornamentem rytym. Na spodniej stronie trzonka wyryty rok ""1896" oraz wyrzeźbiona mała figurka niedźwiedzia. Na spodniej stronie trzonka również napis w cyrylicy: "3943 giliaki (... - dalej nieczytelny). W zbiorach MEK od 1917 roku.
Informacja pozyskana od dr Ludmiły I. Missonowej z Instytutu Etnologii i Antropologii RAN w Moskwie, podczas wizyty studyjnej w MEK w dniu 18.09.2019 roku: Łyżka z wyrytym napisem – rokiem 1896. Niezwykle rzadki, unikatowy typ składanej łyżki (podróżnej?), ozdobionej miniaturową rzeźbą niedźwiedzia na spodniej stronie trzonka. Łyżka posiada dekoracje w postaci zdobień rytych na trzonku, które charakterystyczne są dla Ajnu (Ajnów). Pomiędzy Ajnami, Ultami (Orokami) oraz Niwhami istniał obyczaj wspólnego świętowania cyklicznego, dorocznego tzw. święta niedźwiedzia. Wówczas też dochodziło do „wymiany” (zapożyczeń) samych rzeczy jak i „przejmowania” motywów zdobniczych pomiędzy w/w grupami.

Łyżka

Łyżka wykonana w jednym kawałku drewna. Czarka w kształcie płaskiej łopatki wygiętej ku górze. Czarka bezpośrednio przechodzi w trzonek, który jest pokryty rytymi dekoracjami w postaci migdałowatych wzorów i ukośnych kresek. Na spodzie (dnie) czarki napis cyrylicą: "Po ajnsku sorompie ( .... - nieczytelnne) riża Sachalin, wostocznoj bierieg Manue".
Łyżka do podawania/spożywania potraw z ryżu. W zbiorach MEK od 1917 roku.
Informacja pozyskana od dr Ludmiły I. Missonowej z Instytutu Etnologii i Antropologii RAN w Moskwie, podczas wizyty studyjnej w MEK w dniu 18.09.2019 roku: Ozdoby na trzonku charakterystyczne są dla Ajnu (Ajnów). Pomiędzy Ajnami, Ultami (Orokami) oraz Niwhami istniał obyczaj wspólnego świętowania cyklicznego, dorocznego tzw. święta niedźwiedzia. Wówczas też dochodziło do „wymiany” (zapożyczeń) samych rzeczy jak i „przejmowania” motywów zdobniczych pomiędzy w/w grupami. Stąd też, łyżki opisane przez Cecylie Chrzanowską jako należące do Giliaków (Niwhów) nie wykluczają ich pierwotnego przynależenia do kultury Ajnu (Ajnów). I vice versa.

Łyżka

Czarka dużą, płaska i płytka, o owalnym kształcie. Trzonek przy nasadzie węższy, łukowato wygięty ku górze, z wyraźnym, biegnącym przez środek żeberkiem. Dalsza część trzonka płaska, ozdobiona po bokach wcięciami i wypustkami. Zakończenie w postaci kółka z otworem wewnątrz - w obecnym stanie odłamane. Na spodniej (dolnej) stronie trzonka napis cyrylicą: "typ giliackaja". W zbiorach MEK od 1917 roku.

Informacja pozyskana od dr Ludmiły I. Missonowej z Instytutu Etnologii i Antropologii RAN w Moskwie, podczas wizyty studyjnej w MEK w dniu 18.09.2019 roku: Łyżka posiada dekoracje w postaci zdobień rytych na trzonku, których kształty i formy charakterystyczne są dla Ajnu (Ajnów). Pomiędzy Ajnami, Ultami (Orokami) oraz Niwhami istniał obyczaj wspólnego świętowania cyklicznego, dorocznego tzw. święta niedźwiedzia. Wówczas też dochodziło do „wymiany” (zapożyczeń) samych rzeczy jak i „przejmowania” motywów zdobniczych pomiędzy w/w grupami.

Łyżka

Czarka duża, ,płaska o owalnym kształcie. Trzonek przy nasadzie wąski, o przekroju owalnym, dalej szerszy, płaski. Wierzchnia (górna) strona trzonka pokryta rzeźbionym ornamentem dekoracyjnym. Końcówka trzonka w postaci wypustki. Na spodniej (dolnej) stronie trzonka napis cyrylicą: "Gilskaja Michil 3480". W zbiorach MEK od 1917 roku.

Informacja pozyskana od dr Ludmiły I. Missonowej z Instytutu Etnologii i Antropologii RAN w Moskwie, podczas wizyty studyjnej w MEK w dniu 18.09.2019 roku: Łyżka posiada dekoracje w postaci zdobień rytych na trzonku, których kształty i motywy, charakterystyczne są dla Ajnu (Ajnów). Pomiędzy Ajnami, Ultami (Orokami) oraz Niwhami istniał obyczaj wspólnego świętowania cyklicznego, dorocznego tzw. święta niedźwiedzia. Wówczas też dochodziło do „wymiany” (zapożyczeń) samych rzeczy jak i „przejmowania” motywów zdobniczych pomiędzy w/w grupami.

Łyżka

Łyżka wykonana w jednym kawałku drewna. Czarka w kształcie płaskiej łopatki wygiętej ku górze. Czarka bezpośrednio przechodzi w trzonek, który jest pokryty rytymi wzorami dekoracyjnymi w postaci zygzakowatych linii i ukośnych kresek. Łyżka do nakładania/spożywania potraw z ryżu. W zbiorach MEK od 1917 roku.
Informacja pozyskana od dr Ludmiły I. Missonowej z Instytutu Etnologii i Antropologii RAN w Moskwie, podczas wizyty studyjnej w MEK w dniu 18.09.2019 roku: Ozdoby charakterystyczne są dla Ajnu (Ajnów). Na Sachalinie, pomiędzy Ajnami, Ultami (Orokami) oraz Niwhami istniał obyczaj wspólnego świętowania cyklicznego, dorocznego tzw. święta niedźwiedzia. Wówczas też dochodziło do „wymiany” (zapożyczeń) samych rzeczy jak i „przejmowania” motywów zdobniczych pomiędzy w/w grupami. Stąd też, łyżki opisane przez Cecylię Chrzanowską jako należące do Giliaków (Niwhów) nie wykluczają ich pierwotnego przynależenia do kultury Ajnu (Ajnów) i vice versa.

Łyżka

Czarka o kształcie sercowatym, skierowanym szpicem ku przodowi. Trzonek łukowato wygięty ku górze zakończony w formie ząbka. Przy nasadzie trzonka, wyraźne wcięcie - przewężenie.
Na wierzchniej (górnej) stronie trzonka napis cyrylicą: "3109 (słowo nieczytelne dikogo barana. Ochockoj okrug (dalsze 2 słowa nieczytelne)"
W zbiorach MEK od 1917 roku.
W XIX wieku na terenach Zabajkala (Daurii) oraz Dalekiego Wschodu, mieszkających tam Ewenków nazywano/określano Oroczenami (Oroczonami).

Łyżka

Łyżka wykonana z jednego kawałka kości. Czarka o sercowatym kształcie, dno płaskie, krawędzie czarki lekko wygięte ku górze. Trzonek płaski, ustawiony niemal prostopadle do czarki, z lekkim odchyleniem. Na spodniej (dolnej) stronie trzonka napis cyrylicą: "3140 Oroczienskaja Nerczyńsk".
W zbiorach MEK od 1917 roku.
W XIX wieku na terenach Zabajkala (Daurii), mieszkających tam Ewenków nazywano/określano Oroczenami (Oroczonami).

Łyżka

Łyżka wykonana z jednego kawałka kości - piszczela. Czarka płaska, okrągła, głęboka. Trzonek płaski, łukowato wygięty ku dołowi zakończony zaokrągleniem. Powyżej nasady trzonka, wyraźne rozszerzenie. Na spodniej (dolnej) stronie trzonka napis cyrylicą: "3530 Oroczienskaja". W zbiorach MEK od 1917 roku.
W XIX wieku na terenach Zabajkala (Daurii), mieszkających tam Ewenków nazywano/określano Oroczenami (Oroczonami).

Łyżka

Czarka duża, płaska, owalna. Trzonek przy nasadzie wygięty łukowato ku górze pionowo biegnącym przez środek żeberkiem.. W dalszej części trzonek płaski, zwężający się ku zakończeniu. Czubek trzonka zwieńczony stożkiem. Zewnętrzna (górna) strona trzonka ozdobiona rytym ornamentem. Na spodniej (dolnej) stronie trzonka napis cyrylicą: "3371 Oroczienskaja".
W zbiorach MEK od 1917 roku.
W XIX wieku na terenach Zabajkala (Daurii), mieszkających tam Ewenków nazywano/określano Oroczenami (Oroczonami).

Informacja pozyskana od dr Ludmiły I. Missonowej z Instytutu Etnologii i Antropologii RAN w Moskwie, podczas wizyty studyjnej w MEK w dniu 18.09.2019 roku: Łyżka opisana jako „Oroczenskaja” posiada dekoracje w postaci zdobień rytych na trzonku, które charakterystyczne są dla Ajnu (Ajnów). Pomiędzy Ajnami, Ultami (Orokami) oraz Niwhami istniał obyczaj wspólnego świętowania cyklicznego, dorocznego tzw. święta niedźwiedzia. Wówczas też dochodziło do „wymiany” (zapożyczeń) samych rzeczy jak i „przejmowania” motywów zdobniczych pomiędzy w/w grupami. Stąd też, łyżki opisane przez Cecylie Chrzanowską jako należące do Giliaków (Niwhów) nie wykluczają ich pierwotnego przynależenia do kultury Ajnu (Ajnów).

Łyżka

Łyżka wykonana z jednego kawałka kości. Czarka okrągła, trzonek z przewężeniem u nasady, łukowato wygięty. Na trzonku łyżki napis w cyrylicy o treści: "Oroczeni zabajkala iz roga Saxotago Nierczyn. Muz.)" oraz numer: 3404.
Łyżka pochodzi z Zabajkala (Daurii) z okolic Nerczyńska. Najprawdopodobniej wykonana z rogu suhaka stepowego (Saiga tatarica). Wyrób Oroczonów zabajkalskich, XIX w. Kolekcja Cecylii Chrzanowskiej. W zbiorach MEK od 1917 roku.

Na skróty: Zaplanuj wizytę Edukacja Sklep online Kontakt