Kolekcja syberyjska – nowe spojrzenie

Odzież wierzchnia –kuklanka z doszytym kapturem i kołnierzem („jęzorem”) z przodu, służącym do zasłaniania twarzy.  Kuklanka posiada rozkloszowany krój i dwa długie rękawy wyraźnie zwężające się ku krawędziom.  Całość uszyta z reniferowych skór z futrem. Odzież jest dwuwarstwowa, przy czym warstwa zewnętrzna odwrócona jest włosiem na zewnątrz, zaś warstwa wewnętrzna („podpinka”), zwrócona włosiem do wewnątrz (do ciała). Wzdłuż dolnej krawędzi na warstwie zewnętrznej, na całym obwodzie rozkloszowanego okrycia znajduje się doszyty, szeroki pas zdobień wykonanych z aplikacji futrzanych, nici i kolorowej włóczki, które razem tworzą pasową, piętrową kompozycję z przewagą motywów geometrycznych (romby, koła, trójkąty). Sam brzeg – dolna krawędź kuklanki zdobiona doszytymi, sterczącymi fragmentami czerwonej i niebieskiej włóczki.

Jeden z najlepiej zachowanych obiektów z kolekcji strojów syberyjskich!!!
Na karcie magazynowej zapisany dawny nr inw: MTP 14 163 VE 185  wraz z informacją, że obiekt pochodzi z 1880 roku.

Informacja pozyskana od dr Ericha Kastena z Kulturstiftung Sibirien ze Fürstenbergu (Niemcy), podczas wizyty studyjnej w MEK, w dniu 28.02.2018: Kuklanka raczej koriacka, dekoracje są charakterystyczne zarówno dla Ewenów (geometryczne – romby), jak i dla Koriaków (haftowane wyszycia i faliste, meandrujące kształty). Dolny pas ewidentnie łączy zatem wpływy dwóch kultur. 

Kaftan wykonany ze skór renifera, dolne, ciemniejsze krawędzie z futra sobola (?), krótkie kępczaste i barwione w ochrze rzędy z sierści pochodzą z futra łap zajęczych. Dekoracje z barwnych paciorków szklanych, naszywanych na zewnętrzną powierzchnie kaftana. Od wewnętrznej strony, w trzech miejscach przy dolnej krawędzi znajdują się zaszyte małe kieszonki, w których w każdej znajduje się po 1 płaskim kamieniu z tufu wulkanicznego. Kaftan rozpinany - część kobiecego stroju, używanego w różnych porach roku (zima, wiosna, nawet lato).

Zewnętrzną warstwę eweńskich strojów tworzyły rozpinane kaftany(eweński: tety) oraz fartuchy(eweński: nel). Zarówno tety, jak i nel pokryte są ozdobną symboliką. Począwszy od wstawek z łapek zajęczych (umurul), narracyjnego i ozdobnego zarazem pasa z wielobarwnych koralików (tukuryndycie), aż po wszyte w wewnętrzną stronę odzieży kamyczki, tzw. gromowe strzały, pełniące funkcję amuletu. Odzież tę szyto ze skór reniferów, niedźwiedzi, psów i soboli.

Informacja pozyskana od dr Ericha Kastena z Kulturstiftung Sibirien ze Fürstenbergu (Niemcy), podczas wizyty studyjnej w MEK w dniu 28.02.2018 r: Wzory z paciorków szklanych są narracyjne, mogą przedstawiać twarze(?), biało-czarne tworzące pary paciorki przedstawiają pary reniferów, niebieskie pasy to rzeka i niebo. Nie występujący w tym przypadku w dekoracjach czerwony kolor paciorków oznaczać może świt (lub zachód słońca). Dekoracje skórzane ze skóry licowej z przodu typowe dla Ewenów – sekwencje geometrycznych pasów. Podwójny ogon wykonany z łączonych łapek zajęczych. Końcówki być może z futra sobola. Całość bardzo bogata i dekoracyjna, typ odzieży odświętnej. 

Na karcie magazynowej zapisana informacja, że obiekt przekazany został z MNK do MEK w 1964 roku. Dar B. Dybowskiego (do MTP) W 1880r.

W zbiorach REM w Petersburgu, w magazynach Działu Syberii i Dalekiego Wschodu, pośród wielu podobnych kobiecych kaftanów eweńskich, znajduje się tylko 1 kaftan ze śladami po występujących na obiektach MEK, wszytych od wewnętrznej strony „kieszonek”, w których znajdują się (w obiektach MEK) płaskie kamienie (w obiektach REM - brak). Wg specjalistów z REM są to kieszonki na tzw. „modniki”, czyli obciążniki, by odzież dobrze leżała.
Inne uwagi: zastosowany w dekoracjach kolor biały u Czukczów uznawany był za żałobny, a u Ewenków  - nie.

Odzież wierzchnia – kuklanka z doszytym kapturem i kołnierzem („jęzorem”) z przodu, służącym do zasłaniania/osłaniania twarzy. Kuklanka posiada rozkloszowany krój oraz dwa długie rękawy wyraźnie zwężające się ku krawędziom. Całość uszyta z reniferowych skór z futrem. Odzież jest dwuwarstwowa, przy czym warstwa zewnętrzna odwrócona jest włosiem na zewnątrz, zaś warstwa wewnętrzna („podpinka”), zwrócona włosiem do wewnątrz (do ciała). Wzdłuż dolnej krawędzi na warstwie zewnętrznej, na całym obwodzie rozkloszowanego okrycia znajduje się szeroki pas zdobień, tzw. opowan. Dekoracje wykonane są z aplikacji futrzanych, nici pasmanteryjnych i kolorowej włóczki, które razem tworzą kolorową, ułożoną pasowo, piętrową kompozycję, w której dominują motywy geometryczne (romby, koła, prostokąty). Sam brzeg – dolna krawędź kuklanki jak i krawędzie jej rękawów, obszyte są gęstym, krótkim futrem, nie pochodzącym jednak z renifera. 

Jeden z najlepiej zachowanych obiektów z kolekcji strojów syberyjskich MEK!

Na karcie magazynowej zapisany dawny nr inw: MTP 14 162 wraz z informacją, że pochodzi z roku 1880. Ponadto zapis, że obiekt został przekazany z MNK do MEK w 1964 roku.