Wbrew stereotypowi, mieszkanki okolic Krakowa nie ubierały się jednakowo. Doskonale widać to na przykładzie gorsetów. Rodzaj tkaniny, typ zdobień i ich rozmieszczenie, bogactwo haftu lub jego brak – wszystkie te cechy odzwierciedlają zmieniające się mody, ale także stanowią wyznacznik lokalnej tożsamości.
Najbardziej znane są gorsety mieszkanek Bronowic, Mogiły i innych dawnych podkrakowskich wsi, dzisiaj będących częścią miasta. Gorsety szyto tu z sukna lub aksamitu w różnych kolorach (lub z adamaszków i tkanin brokatowych, co świadczyło o zamożności właścicielek). U dołu zakończone były fałdkami. Całość zdobiono szlakami złocistej lub srebrzystej pasmanterii, guzików (zwłaszcza czerwonych), koralików i cekinów, a także chwastami – ozdobnymi pęczkami nici. Z czasem dodatkowo dekorowano je haftem. Najbardziej efektowne pod tym względem są gorsety z Zielonek.
W Bronowicach i wsiach położonych na zachód od Krakowa noszono gorsety z ciemnogranatowego sukna, wykończone zachodzącymi na siebie kaletkami (szerokimi zębami). Ozdabiano je białymi guziczkami z masy perłowej i amarantowym sznureczkiem lub guzikami metalowymi i jedwabnymi chwastami amarantowymi.
Główną ozdobą gorsetów bywała po prostu wzorzysta tkanina: tybetowa, satynowa czy adamaszkowa, najczęściej o motywach kwiatowych. Tak było w przypadku gorsetów z okolic Liszek i Czernichowa z drugiej połowy XIX wieku, obszywanych kontrastową lamówką z tasiemki i mających charakterystyczne, sztukowane kaletki. Od końca XIX wieku w okolicy Liszek upowszechniły się podobnie krojone gorsety, ale szyte z aksamitu – czerwonego, czarnego i niebieskiego. Zdobiono je złotym lub srebrnym sznureczkiem, naszywanym w stylizowane motywy roślinne uzupełniane cekinami.
Wiek XX wieku przyniósł nowe trendy. W strojach kobiet z okolic Modlnicy i Zabierzowa, zaczęły dominować gorsety z czarnego aksamitu, z doszytymi u dołu kaletkami lub listwą ułożoną w kontrafałdy. Dekorowano je guziczkami (białymi lub barwnymi) oraz haftem o wzorach łodyżek kwiatowych.
Jedną z ostatnich mód, która pojawiła się w końcówce lat 20. XX w., były czarne gorsety aksamitne z dużymi, szpiczastymi kaletkami. Charakteryzują je duże, kwiatowe motywy gęsto wyszywane drobnymi różnobarwnymi koralikami. Zachowane w kolekcji przykłady tego stylu pochodzą m.in. z powiatu wadowickiego.
Najbardziej znane są gorsety mieszkanek Bronowic, Mogiły i innych dawnych podkrakowskich wsi, dzisiaj będących częścią miasta. Gorsety szyto tu z sukna lub aksamitu w różnych kolorach (lub z adamaszków i tkanin brokatowych, co świadczyło o zamożności właścicielek). U dołu zakończone były fałdkami. Całość zdobiono szlakami złocistej lub srebrzystej pasmanterii, guzików (zwłaszcza czerwonych), koralików i cekinów, a także chwastami – ozdobnymi pęczkami nici. Z czasem dodatkowo dekorowano je haftem. Najbardziej efektowne pod tym względem są gorsety z Zielonek.
W Bronowicach i wsiach położonych na zachód od Krakowa noszono gorsety z ciemnogranatowego sukna, wykończone zachodzącymi na siebie kaletkami (szerokimi zębami). Ozdabiano je białymi guziczkami z masy perłowej i amarantowym sznureczkiem lub guzikami metalowymi i jedwabnymi chwastami amarantowymi.
Główną ozdobą gorsetów bywała po prostu wzorzysta tkanina: tybetowa, satynowa czy adamaszkowa, najczęściej o motywach kwiatowych. Tak było w przypadku gorsetów z okolic Liszek i Czernichowa z drugiej połowy XIX wieku, obszywanych kontrastową lamówką z tasiemki i mających charakterystyczne, sztukowane kaletki. Od końca XIX wieku w okolicy Liszek upowszechniły się podobnie krojone gorsety, ale szyte z aksamitu – czerwonego, czarnego i niebieskiego. Zdobiono je złotym lub srebrnym sznureczkiem, naszywanym w stylizowane motywy roślinne uzupełniane cekinami.
Wiek XX wieku przyniósł nowe trendy. W strojach kobiet z okolic Modlnicy i Zabierzowa, zaczęły dominować gorsety z czarnego aksamitu, z doszytymi u dołu kaletkami lub listwą ułożoną w kontrafałdy. Dekorowano je guziczkami (białymi lub barwnymi) oraz haftem o wzorach łodyżek kwiatowych.
Jedną z ostatnich mód, która pojawiła się w końcówce lat 20. XX w., były czarne gorsety aksamitne z dużymi, szpiczastymi kaletkami. Charakteryzują je duże, kwiatowe motywy gęsto wyszywane drobnymi różnobarwnymi koralikami. Zachowane w kolekcji przykłady tego stylu pochodzą m.in. z powiatu wadowickiego.
