Juk (tursuk, umneger) na renifera

Treść

zdjęcie opisywanego przedmiotu zdjęcie opisywanego przedmiotu
Torba – juk w kształcie zbliżonym do trapezu, wykonany z kory brzozowej obciągniętej skórą irchową. Do górnej krawędzi doczepione dwa rzemienie skórzane, służące do wiązania.

Juk, podobnie jak i pochodzące z tego samego okresu elementy ewenkijskiej odzieży, ozdobiony został paciorkami szklanymi i pasem tkaniny bawełnianej, pozyskiwanymi przez Ewenków drogą wymiany handlowej od Rosjan.

Tego typu torby – juki wykorzystywane były do transportu zarówno żywności jak i dobytku ewenkijskich pasterzy. Zakładano je w parach, przerzucając przez grzbiet renifera i mocując skórzanymi rzemieniami. Wraz z wymuszonym przez zmiany cywilizacyjne i polityczne porzucaniem hodowli i koczowniczego życia w tajdze, stopniowo zanikła też konieczność i umiejętność wytwarzania we własnym zakresie powszechnych niegdyś juków i naczyń zasobowych wykonywanych z kory i skóry.

Tursuk (obecnie określany przez Ewenków jako umneger) jest zatem przykładem oryginalnego i coraz rzadszego już rzemiosła nielicznych hodowców reniferów, którzy wciąż kultywują dawną tradycję.

Cennym uzupełnieniem prezentowanego tu obiektu są fotografie Andrzeja Dybczaka, etnografa i filmowca – dokumentalisty, twórcy obrazu Gugara poświęconego życiu współczesnych Ewenków.

Dybczak przebywał wśród Ewenków w pierwszych latach XXI w. w Kraju Ewenkijskim zajmującym rozległe tereny pomiędzy Dolną Tunguzką a Czuną, prawobrzeżnymi dopływami Jeniseju. Tam też zetknął się z bardzo już nielicznymi pasterzami, ostatnimi hodowcami reniferów, którzy wypasają swe stada w tajdze.

W ich obozach uwiecznił skromny, koczowniczy ekwipunek, wśród którego znalazły się ustawione w rzędach wraz z siodłami współczesne juki umneger. W ten sposób mamy rzadką okazję zobaczyć, że pomimo nieuchronnych i nieodwracalnych zmian, jakie objęły kulturę ewenkijską, wciąż jeszcze zachowały się jej nieliczne wytwory i to w tej samej funkcji, jaką pełniły ponad sto lat temu obiekty znajdujące się dziś w kolekcji Muzeum Etnograficznego w Krakowie.
Opiekun: Jacek Kukuczka Zadaj pytanie o obiekt

Obiekty powiązane