Z jednej bryły wyprowadzona została postać Matki Boskie i świętego Józefa, którzy tulą leżące pomiędzy nimi Dzieciątko zawinięte w powijaki. Madonna siedzi na niskiej ławie, a Józef stoi z wyciągniętą spod szaty lewą ręką, osłaniając małego Jezusa. Ich głowy wieńczą okrągłe nimby z rytymi promieniami. U dołu widać wyodrębnioną podstawę w kształcie półkola. Rzeźba ma gładko opracowaną powierzchnię, wyraźnie statyczną formę modelowaną miękkimi liniami. Szczegółem anatomicznym zwracającym uwagę są duże, pociągłe twarze. Delikatnym kolorowaniem zróżnicowano poszczególne partie rzeźby: szata Madonny jest jasnoczerwona, Józefa jasnozielona, powijaki Dzieciątka szarosrebrne, a broda Józefa i aureole są brązowe.
Kruczała Antoni (1943–2003) pochodził z Bulowic koło Oświęcimia, wychował się w wielodzietnej rodzinie chłopskiej. Uczęszczał do Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych im. Antoniego Kenara w Zakopanem, uczył się rzeźby, szkoły niestety nie ukończył. Pracował między innymi jako stolarz, robotnik w przemyśle i melioracji. Nie potrafił jednak zapomnieć o swoim zamiłowaniu do twórczości. Wolny czas poświęcał zajęciom prowadzonym przez Franciszka Suknarowskiego przy Ognisku Kultury Plastycznej w Bielsku-Białej, gdzie początkowo zajmował się malarstwem akwarelowym, rzeźbą w glinie i gipsie. Z czasem dojrzał do tego, by jego główną dziedziną pozostała rzeźba. W pierwszych samodzielnych pracach dążył do oddania rzeczywistości w formie naturalistycznej. Jako dojrzały i uznany twórca koncentrował się na wydobyciu głębi psychologicznej przedstawianych postaci, swobodnie posługując się bryłą i sięgając po różnorodną tematykę. Spod jego dłuta wyszły figury przypominające tradycyjne „świątki” z przydrożnych kapliczek, rzeźby zbójników i wiejskich muzykantów, ale także sceny biblijne. Wykonywał szopki i zabawki, a niekiedy podejmował wyzwanie rzeźbiąc kilkumetrowej wysokości monumentalne figury, które przekazywał w darze instytucjom i placówkom kultury. Stosował wiele gatunków drewna (lipę, dąb, gruszę, jesion), powierzchnię pozostawiał w stanie surowym, pokrywał lakierem bezbarwnym lub mało zróżnicowaną polichromią w ciemnej tonacji. A.Kruczała należał do Stowarzyszenia Twórców Ludowych i współpracował ze Spółdzielnią Pracy Wytwórców Rękodzieła Ludowego i Artystycznego „Milenium” w Krakowie.
W zbiorach MEK znajdują się łącznie cztery rzeźby A.Kruczały, zakupione w latach 70. ubiegłego wieku. Był to czas największej prosperity dla powojennej sztuki ludowej i nieprofesjonalnej. Liczne domy kultury, galerie i muzea organizowały przeglądy prac plastycznych i konkursy, artystów wyróżnionych dzieł nagradzano lub fundowano im stypendia. Na rozwój sztuki ludowej i nieprofesjonalnej tamtego okresu duży wpływ miało zainteresowanie prywatnych kolekcjonerów, nie tylko z Polski ale i z zagranicy.
Opracował Grzegorz Graff.
Bibliografia:
Elżbieta Teresa Filip, Rzeźba ze zbiorów etnograficznych Muzeum w Bielski-Białej, Bielsko-Biała 2007, s. 484-485.
Marian Pokropek, Atlas sztuki ludowej w Polsce, Warszawa 1978, s. 55.
Sylwetki twórców i popularyzatorów sztuki województwa bielskiego. Informator biograficzny, Bielsko-Biała 1987, s. 56.
